Obecnie trudno sobie wyobrazić codzienne funkcjonowanie bez silników 230V. Chociaż są mniej wydajne od trójfazowych, to ich moc jest wystarczająca do generowania momentu obrotowego dla sprzętów gospodarstwa domowego. Silnik 230V – co jeszcze warto o nim wiedzieć?
Czym jest elektryczny silnik 230V jednofazowy?
To nic innego jak maszyna elektryczna, której zadaniem jest zmiana energii elektrycznej na energię mechaniczną. Bez względu na wysokość napięcia zasilającego taki silnik, można wyróżnić kilka powtarzalnych elementów każdego z nich. Chodzi przede wszystkim o:
- wirnik;
- komutatory;
- szczotki;
- magnesy.
Dodatkowo w silnikach 230V niemal zawsze występuje kondensator. Jego działanie jest niezbędne do uzyskania momentu obrotowego potrzebnego do startowego obrotu.
Silnik jednofazowy i zasada działania
Produkt tego typu ma nieco skomplikowaną budowę, mimo że pracuje na jednej fazie. Najważniejszą jego cechą jest umiejscowienie wokół wirnika jednego uzwojenia podłączonego do fazy. Istnieje również drugie uzwojenie pomocnicze, którego zadaniem jest rozpędzenie startowe wału. Następuje to poprzez przesunięcie przekazywania napięcia na uzwojenie w zależności od zasilenia uzwojenia głównego. Różnica w momencie wystąpienia napięcia na uzwojeniach pozwala wytworzyć moment obrotowy, który obróci wirnikiem. Po chwilowym działaniu obu uzwojeń element startowy jest rozłączany od zasilania.
Silnik elektryczny jednofazowy – dlaczego się go stosuje?
Dlaczego w wielu gospodarstwach domowych, sklepach czy firmach stosuje się konstrukcje pracujące na jednej fazie? Biorąc pod uwagę kwestię wydajności, silniki trójfazowe są efektywniejsze. Powodów takiego działania jest kilka, a jednym z nich są kompaktowe rozmiary urządzenia. Dzięki temu konstrukcja całego sprzętu może być niewielka, a praca cicha. Poza tym zastosowanie silnika 230V ma znaczenia właśnie w sieciach gospodarstwa domowego, biurach i mniejszych przestrzeniach usługowych. Często nie ma uzasadnienia dla montażu kosztownej instalacji 3-fazowej, dlatego stosuje się w takich miejscach tylko przewody na jedną fazę.
Najważniejsze cechy silników jednofazowych
Poza wymienionymi wyżej czynnikami, kolejną ważną cechą jest jakość pracy w stosunku do potrzeb urządzenia. Mnóstwo sprzętów gospodarstwa domowego nie potrzebuje zasilania większego niż 1,8 czy 2,2 kW. Dlatego nie ma w zasadzie potrzeby montowania jednostek trójfazowych, które generują wyższe moce. Sprzęty wymagające niewielkiej mocy najczęściej też nie generują wysokich obciążeń, dlatego mniejszy moment obrotowy jest dla nich w zupełności wystarczający. Stąd wynika jeszcze jedna cecha silnika 1-fazowego – jednostajna praca i generowanie liniowego momentu.
Jakie ograniczenia ma silnik 1-fazowy?
Mimo sporej liczbie zalet silnik tego typu nie zawsze się sprawdza. Po pierwsze jego budowa nie jest wcale tak prosta, jak mogłoby się wydawać. Ograniczenie do jednej fazy powoduje konieczność zastosowania kondensatora, lub oddzielnego systemu odłączania napięcia z uzwojenia startowego. Dodatkowo na wirniku może być zamontowany mechanizm bazujący na plastikowych elementach, który odpowiada za odłączenie zasilania pod wpływem nabrania obrotów przez wirnik. Widać więc wyraźnie, że w przypadku awarii uzwojenia startowego silnik po prostu nie ruszy. Poza tym awaria systemu odłączania napięcia ze startera może doprowadzić do jego przepalenia.
Co w przypadku zaniku fazy?
Kolejna kwestia to praca na skutek ewentualnego zaniku fazy. W przypadku silników 3-fazowych zanik jednej fazy nie wyłącza jednostki z eksploatacji. W silniku 1-fazowym zanik fazy równa się zupełnemu zanikowi pracy, co unieruchamia urządzenie.
Jak widać, silnik 230V ma sporo zalet, ale nie jest też pozbawiony wad. Prędko jednak nie zniknie z powszechnego obiegu ze względu na swoją uniwersalność i niewielki kształt.