Każdego roku policja stwierdza dziesiątki tysięcy przypadków prowadzenia auta w stanie nietrzeźwości i po spożyciu napojów alkoholowych. Od września 2022 roku w Polsce zostanie naliczona nowa liczba punktów karnych za jazdę w stanie nietrzeźwości. Chociaż problem jest mocno piętnowany w mediach i społeczeństwie, jazda po alkoholu nadal jest poważnym problemem. Dotyka szczególnie osoby w wieku do 39 lat. Co w sprawie prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości mówią przepisy? Kiedy można stracić prawo jazdy? Jakie jeszcze kary przewiduje ustawodawca?
Jazda pod wpływem alkoholu – od czego zależy kara?
Kluczowe znaczenie dla wymiaru grzywny i dalszych konsekwencji jest poziom promili w wydychanym powietrzu. Wyróżnia się 3 zakresy ilości:
- < 0,19‰;
- 0,2-0,5‰;
- > 0,5‰.
W przypadku pierwszego przedziału, gdy licznik alkoholu we krwi nie przekracza u kierowcy 0,19‰, nie przewiduje się żadnych kar. Jest to dopuszczalna norma w Polsce i w trakcie kontroli policyjnej uzyskanie takiego wyniku nie wpływa na konsekwencje ze strony funkcjonariuszy.
Sytuacja zmienia się, gdy promile przekraczają pierwszy zakres i badanie alkomatem, wskazuje na jazdę po alkoholu. Określenie adekwatne do tego zakresu to „stan po spożyciu alkoholu”. Jeszcze gorzej jest, gdy policja lub inne służby uprawnione do tego, stwierdzą, że kierowca w wydychanym powietrzu ma więcej niż 0,5‰ alkoholu. Wtedy jest to już stan nietrzeźwości.
Wysokość kar a jazda po pijanemu
Jak już wspomnieliśmy, posiadanie maksymalnie 0,25 mg alkoholu na 1 dm3 alkoholu w wydychanym powietrzu nie uprawnia policji do ukarania kierowcy. Jakie są jednak kary, gdy przekroczy on dopuszczalny limit stężenia?
W przypadku przedziału 0,2-0,5‰ promila mowa jest o wykroczeniu. W takiej sytuacji możliwe konsekwencje dla kierującego pojazdem to:
- kara grzywna o maksymalnej wysokości 5 tysięcy zł lub areszt na 30 dni;
- zakaz kierowania pojazdami do 3 lat;
- 15 punktów karnych (od 17 września 2022)
Jeszcze gorzej potraktowany będzie kierowca, gdy w grę wchodzi prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości. W świetle prawa jest to przestępstwo, dlatego kary mogą być następujące:
- konsekwencje finansowe w wysokości stawek dziennych uzależnionych od wysokości dochodu;
- kara utraty wolności w zawieszeniu lub kara pozbawienia wolności do lat 2;
- zakaz prowadzenia pojazdów do 15 lat;
- konieczność uiszczenia wpłaty pieniężnej dla Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i pomocy Postpenitencjarnej w zakresie 5-60 tysięcy zł;
- 10 punktów karnych. (15 punktów od 17 września 2022)
Warto wspomnieć w tym miejscu, że jeżeli kierowca zostanie ukarany wyrokiem skazującym na pozbawienie wolności w zawieszeniu, jest najczęściej zobowiązany do wykonywania prac społecznych w wyznaczonym przez sąd wymiarze godzinowym. Szczególnie w przypadku kierowców zawodowych bardzo dotkliwe jest zabranie prawa jazdy za alkohol, co całkowicie uniemożliwia im dalsze wykonywanie zadań służbowych.
W jakich miejscach obowiązują kary za jazdę po pijanemu?
Orzeczenie Sądu Najwyższego wskazuje, że zabronione jest kierowanie pojazdami w stanie po spożyciu alkoholu lub nietrzeźwości w ruchu lądowym. Obowiązują w nim powyższe kategorie ilości alkoholu i substancji podobnych w organizmie człowieka prowadzącego pojazdy. Czym jednak jest ruch lądowy?
Przede wszystkim chodzi o drogi publiczne, strefy zamieszkania i drogi wewnętrzne, na których odbywa się ruch pojazdów. Jazda z alkoholem w organizmie nie jest karana na gruntach ornych, placach wewnętrznych i prywatnych posesjach. W takim miejscu kierujący pojazdem nie zostanie ukarany nawet, jeśli jakimś sposobem skontrolował go tam funkcjonariusz.
Wielokrotna jazda po alkoholu – co mówi prawo?
Słowo „recydywa” nie ma pozytywnych skojarzeń, a właśnie takie określa zachowanie osoby, która siada za kierownicę po alkoholu wielokrotnie. Skoro nie uczy się na swoich błędach i nadal stwarza zagrożenie na drogach, kary stosowane wobec niej są jeszcze bardziej dotkliwe niż przy jednorazowym wykroczeniu lub przestępstwie. Alkoholizm jest poważną chorobą i nie powinien być traktowany lekko szczególnie, kiedy w grę wchodzi życie innych osób. Oto jak się prezentują w przypadku nietrzeźwości kierującego pojazdem:
- jednorazowa jazda po alkoholu – kara finansowa połączona z ograniczeniem wolności lub jej pozbawieniem, zakaz wsiadania za kółko od 1 roku do 15 lat, konieczność zapłaty świadczenia pieniężnego z przedziału 5-60 tys. złotych;
- dwukrotna jazda pod wpływem alkoholu – więzienie na czas od 3 miesięcy do 5 lat, zakaz kierowania pojazdem od 3 do 15 lat, świadczenie pieniężne 10-60 tys. złotych;
- trzykrotna jazda samochodem po pijanemu – więzienie od 3 miesięcy do 5 lat, dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów, kara finansowa od 10 do 60 tys. złotych.
Spowodowanie wypadku pod wpływem alkoholu
Zdaje się, że powyższe kary za wykroczenia i przestępstwa związane z jazdą po alkoholu są dotkliwe. Jednak to nie wszystko, co może spotkać kierowcę, który ma w wydychanym powietrzu promile. Niestety bardzo często jazda pod wpływem alkoholu kończy się kolizją, wypadkiem lub katastrofa w ruchu lądowym. Co wtedy grozi sprawcy?
- Wypadek bez ofiar śmiertelnych – pozbawienie wolności do 4,5 roku, zakaz wsiadania za kółko od 3 do 15 lat, świadczenie pieniężne od 10 do 60 tysięcy zł.
- Spowodowanie wypadku z uszczerbkiem na zdrowiu lub śmiercią – więzienie od 3 do 12 lat, dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów, kara finansowa z przedziału 10-60 tysięcy zł.
W przypadku jazdy po alkoholu i spowodowaniu katastrofy w ruchu lądowych zakres kary jest taki sam, jak w ostatnim z wyżej wymienionych punktów.
Jazda rowerem po alkoholu – co za to grozi?
Jednoślad, jakim jest rower, nie wpisuje się w zagadnienia pojazdów mechanicznych, takich jak samochód, pojazd rolniczy, skuter czy quad. Dlatego kary wobec takich osób również są inne. Do tej pory prawdopodobne było zabranie prawa jazdy za alkohol na rowerze, jednak teraz sytuacja się zmieniła.
Kierujący jednośladem typu rower nie traci uprawnień do wsiadania za kółko, ani nie trafi do więzienia. Jeżeli jest w stanie po spożyciu alkoholu (stężenie alkoholu we krwi 0,2-0,5‰) musi liczyć się z mandatem w wysokości od 300 do 500 zł. W przypadku nietrzeźwości (powyżej zawartości alkoholu we krwi 0,5 promila) kara to murowane 500 zł.
Jeszcze większe konsekwencje sprowadza na siebie nieodpowiedzialny pijany rowerzysta, jeśli spowoduje zagrożenie w ruchu lądowym lub, co gorsza, przyczyni się do wypadku. Wtedy jazda rowerem po alkoholu spowoduje konieczność stanięcia przed sądem. Rozróżnia się dwa rodzaje kar:
- jazda w stanie spożycia alkoholowego – grzywna o maksymalnej kwocie 5000 zł, areszt do 14 dni, zakaz prowadzenia pojazdów niemechanicznych do 3 lat;
- jazda po alkoholu w stanie nietrzeźwości – kara finansowa do 5000 zł, areszt do 30 dni, zakaz prowadzenia pojazdów niemechanicznych do 3 lat.
Kiedy można jechać po alkoholu – kalkulator promili
Jeżeli nie masz pod ręką prawdziwego alkomatu, a musisz wyruszyć w trasę w niedalekiej przyszłości, masz kilka opcji do wyboru. Przed podjęciem decyzji o wejściu za kółko możesz:
- udać się na posterunek policji np. taksówką i skorzystać z badania alkomatem;
- kupić alkomat jednorazowy lub skorzystać z hotelowego (jeśli taki masz pod ręką);
- uwzględnić alko kalkulator dostępny w Internecie.
Najbardziej wiarygodna jest pierwsza z prezentowanych opcji. Dlatego ciekawym wyjściem jest kalkulator spalania alkoholu. Podpowie szacunkowy czas metabolizowania produktów alkoholowych i przybliżony czas możliwego kierowania pojazdem.
Dokładność badania alko kalkulatorem
W tym momencie jednak trzeba zwrócić uwagę na to, że wskazanie danych potrzebnych do przeliczenia aktualnego stanu upojenia alkoholowego i szacowanego czasu prowadzenia pojazdu jest tylko orientacyjne. Nie jest to badanie w czasie rzeczywistym, więc nie może być dowodem w sprawie. Podczas kontroli policyjnej argumenty w stylu: „Panie Władzo, ja wiem, kiedy mogę jechać, bo używałem internetowego alkomatu” nie przyniosą oczekiwanego skutku.
Jazda po alkoholu a ubezpieczenie pojazdu
Jeżeli nietrzeźwy kierowca spowoduje wypadek lub kolizję, to towarzystwo ubezpieczeniowe pociągnie go do odpowiedzialności. Nie ma wtedy mowy o uzyskaniu odszkodowania z tytułu AC. Poza tym poszkodowany będzie likwidował szkodę z OC sprawcy, co spowoduje żądanie przez ubezpieczyciela zwrotu kosztów od pijanego.
Jazda pod wpływem alkoholu w różnych krajach
Prawo związane z kierowaniem pojazdami mechanicznymi w Europie i na świecie różni się od tego obowiązującego w Polsce. Oto kilka przykładów państw stosujących odmienne wartości kar dla pijanych kierowców.
Niemcy
Maksymalne dopuszczalne stężenie alkoholu to 0,5‰, obowiązuje ono jednak tylko tych, którzy przekroczyli 21 lat i mają prawo jazdy dłużej niż 2 lata i nie są kierowcami zawodowymi. W innym przypadku limit wynosi dokładnie 0,0‰. Kara za przekroczenie to przynajmniej 500 euro.
Ukraina
Wschodni sąsiedzi podchodzą bardzo restrykcyjnie do wpływu alkoholu na kierującego pojazdem, dlatego nie ma możliwości do tego, by jeździć po alkoholu. Dla wszystkich dopuszczalny limit to 0,0‰.
Francja
Jeżeli kierowca ma prawo jazdy krócej niż 2 lata lub jest kierowcą autobusu, lub autokaru limit wynosi 0,2‰. Wszyscy inni mogą mieć w wydychanym powietrzu 0,5‰. Przekroczenie tych barier to przynajmniej 135 euro kary.
Włochy
Kierowcy zawodowi i niedoświadczeni (prawo jazdy poniżej 2 lat) nie mogą mieć we krwi nawet jednej dziesiątej promila. Wszystkich innych obowiązuje wartość maksymalna 0,5‰. Jej przekroczenie to mandat w wysokości minimum 530 euro.
Wielka Brytania
Tutaj prawo jest bardziej liberalne w stosunku do jazdy pod wpływem alkoholu. Kierujący pojazdami z wyłączeniem tych o DMC > 3,5 tony i pojazdami mającymi co najmniej 9 miejsc, obowiązuje limit 0,8‰. Wymienieni wcześniej kierowcy nie mogą mieć więcej niż 0,5‰.
Jak widać, w żadnych wypadku nie opłaca się jeździć po alkoholu drogami publicznymi. Jeżeli więc czujesz, że twój stan nie pozwala ci na prowadzenie pojazdu, lepiej tego nie rób. Nie pij przed jazdą i unikaj brawury!