Gdybyś tylko miał możliwość wypróbowania swojego pojazdu na placu manewrowym, dostrzegłbyś, że przy prędkościach ulicznych droga hamowania to niejednokrotnie dziesiątki metrów! Bardzo rzadko zdarza się, że zobaczysz przeszkodę dopiero w momencie, gdy jesteś przed nią metr lub dwa. W praktyce jednak widać, że dystans przebyty w trakcie naciskania hamulca często okazuje się zbyt długi.
Droga hamowania – wzór, z którego możesz skorzystać
Jak obliczyć drogę hamowania? Można to wywnioskować ze wzoru s=v2/2a, gdzie:
● s – droga hamowania;
● v – prędkość;
● a – opóźnienie hamowania.
Co możesz wywnioskować z tego wzoru? W przybliżeniu droga, jaką pokona samochód podczas hamowania, rośnie podwójnie w stosunku prędkości. Dla przykładu: jeśli jedziesz 50 km/h, to droga hamowania samochodu osobowego wynosi w takim momencie nawet 30 metrów! To dramatycznie duża odległość, biorąc pod uwagę zagęszczenie ruchu w miastach i w terenie zabudowanym.
Droga hamowania – kalkulator pokazujący przebyty dystans
Co bardziej działa na wyobraźnię niż liczby? Aby dobrze zrozumieć, ile wyniesie droga hamowania w danym momencie i podczas określonych warunków, możesz skorzystać z gotowych kalkulatorów. Matematyki nie da się oszukać, dlatego wpisując konkretne dane, dowiesz się, jaki dystans przejedziesz, zanim zupełnie wytracisz prędkość w różnych warunkach.
Droga hamowania samochodu na przykładzie
Można tutaj posłużyć się pewnym przykładem. Powiedzmy, że poruszasz się trasą z ograniczeniem prędkości do 50 km/h. Aura jest dobra, stan opon również, ale jesteś już nieco zmęczony. Dodatkowo asfalt jest mokry po deszczu. W kalkulatorze drogi hamowania możesz uwzględnić kilka zmiennych:
● średnie opóźnienie;
● prędkość jazdy;
● dystans do przeszkody;
● intensywność procesu hamowania;
● poziom nachylenia drogi;
● czas reakcji kierowcy;
● czas reakcji układu hamulcowego.
Droga hamowania przy prędkości 50 km/h w przypadku twojej kondycji fizycznej i uwarunkowania terenu będzie prawdopodobnie wynosiła 39,5 metra. Chociaż może się to wydawać niewiele, każde mrugnięcie oka przybliża się do przeszkody, a co za tym idzie, może spowodować tragedię.
Całkowita droga zatrzymania – czym różni się od drogi hamowania?
Trzeba na początku rozróżnić dwa pojęcia – drogę hamowania i całkowitą drogę zatrzymania. Dlaczego? Ponieważ nie są to tożsame terminy. Droga hamowania obejmuje jedynie dystans potrzebny do całkowitego zatrzymania pojazdu od momentu rozpoczęcia procesu hamowania.
Natomiast całkowita droga zatrzymania to dystans przebyty od momentu rozpoznania przeszkody do naciśnięcia pedału hamulca i od momentu naciśnięcia go do czasu rozpoczęcia procesu hamowania. Chociaż możesz myśleć, że statystyczna sekunda potrzebna na reakcję nic nie znaczy, ale przy prędkości 50 km/h to prawie 14 metrów!
Droga hamowania motocykla – czy jest inna od reszty pojazdów?
Można pomyśleć, że skoro jednoślad jest lżejszy, powinien wytracać prędkość szybciej. To jednak nieprawda. Fizyki nie da się oszukać. Na dystans potrzebny do całkowitego zatrzymania pojazdu wpływają umiejętności kierowcy (umiejętność nieprowadzenia pojazdu w poślizg), rodzaj zastosowanego ogumienia i jakość nawierzchni.
Masa nie ma wpływu na końcowy dystans. Co to oznacza? A chociażby tyle, że w przypadku roweru, skutera i auta wyścigowego, które miałyby tego samego kierowcę i taką samą mieszankę ogumienia, droga hamowania będzie taka sama.
Droga hamowania samochodu – jakie parametry mają wpływ na jej długość?
Nieco wyżej wspomnieliśmy pokrótce o tym, jakie rzeczy mają wpływ na długość drogi hamowania. Można je nieco rozwinąć, by dostrzec, w jaki sposób zachować się w konkretnych sytuacjach.
Jakość opon
Chociaż jest to oczywista oczywistość, jak mawiają niektórzy, nadal warto głośno mówić o kondycji opon. Niemal 20% wszystkich przypadków kolizji drogowych spowodowanych przez usterki techniczne aut miało związek właśnie z niewłaściwym stanem ogumienia. Dlatego warto wymieniać na czas swoje opony, gdy zauważysz, że bieżnik przestał spełniać normy.
Co jeszcze możesz zrobić, aby droga hamowania nie była tak długa? Nie jeździj na zimówkach w lecie ani na oponach letnich w zimie. Chociaż „dojeżdżanie” starych opon może być korzystne z punktu widzenia ekonomicznego, to w porównaniu z kosztami naprawy auta po stłuczce jest to znikoma suma.
Stan i rodzaj nawierzchni
Czy jest jakiś rodzaj nawierzchni, na którym hamuje się lepiej niż na bardzo dobrej jakości asfalcie? Tak, jest to suchy beton. Jednak w praktyce najczęściej jeździ się właśnie po asfalcie, który wylany jest niemal na wszystkich ulicach i trasach. Jednak nawet ten rodzaj nawierzchni może okazać się zgubny, gdy jest mokry lub pokryty liśćmi albo śniegiem.
W jaki sposób wpływa to na drogę hamowania? Dla przykładu zastosowanego powyżej różnica w stanie asfaltu zmniejsza długość potrzebną na zatrzymanie o blisko 10 metrów! Jest to w zasadzie zmiana o ⅓ w stosunku do idealnych warunków.
Jeszcze gorzej jest w przypadku zaśnieżonej nawierzchni. Pozornie niewinne, białe płatki śniegu potrafią wydłużyć dwukrotnie drogę hamowania, a lód nawet czterokrotnie. Co to oznacza? Nie ma mowy, żebyś wyhamował przed przeszkodą, która znajduje się 25 metrów przed tobą. Zatrzymasz się jeszcze kilkadziesiąt metrów dalej.
Droga hamowania samochodu osobowego, jak i innych pojazdów, jest w ogromnej mierze zależna od tego, w jakich warunkach jeździsz. Można się tylko zastanawiać, czy przy opadach deszczu i temperaturze poniżej zera będziesz w terenie zabudowanym jechał 50 km/h.
Poziom sprawności auta
To parametr, który do tej pory był pomijany. W jaki sposób stan techniczny i kondycja auta mają wpływ na drogę hamowania? Oczywiście ogumienie opisywane wyżej to jeden czynnik.
Druga sprawa to stan zawieszenia. Co ciekawe, amortyzatory mają ogromny wpływ na zachowanie się pojazdu podczas wytracania prędkości. Droga hamowania wydłuża się, jeśli w aucie jest nierównomierny rozkład nacisku kół na jezdnię. A przy niesprawnym jednym z amortyzatorów nietrudno właśnie o takie zjawisko.
Co więcej, ustawienie zbieżności i całej geometrii w nieprawidłowy sposób powoduje, że koła nie mają odpowiedniego ustawienia na nawierzchni. A co powiedzieć o bezpośrednim czynniku, czyli układzie hamulcowym?
W momencie nagłego hamowania ich jakość okazuje się kluczowa. Zazwyczaj takie sytuacje standardowo nie dzieją się zbyt często, gdy musisz wykorzystywać maksymalną siłę hamowania. Dlatego na co dzień lepiej nie fatygować tego układu przesadnym deptaniem pedału.
Co zrobić, aby droga hamowania była krótsza?
Przede wszystkim dbaj o dobry stan techniczny auta i nie przekraczaj dozwolonej prędkości. Pamiętaj o odpowiedniej ilości płynu hamulcowego i hamuj silnikiem wtedy, gdy to tylko możliwe. I co najważniejsze, skup się! Wtedy zwiększasz prawdopodobieństwo, że uda ci się odpowiednio szybko zatrzymać pojazd.
Najczęściej zadawane pytania
Ile trwa czas reakcji hamującego?
Statystycznie czas reakcji kierowcy i rozpoczęcie hamowania wynosi 1 sekundę.
Czy ciśnienie w ogumieniu ma wpływ na drogę hamowania?
Tak, zbyt niskie ciśnienie w oponach może znacznie wydłużyć drogę hamowania pojazdu.
Jaka jest droga hamowania przy 60 km na godzinę?
Przy prędkości 60 km/h droga hamowania samochodu wynosi 36 metrów.
Jaka jest droga hamowania przy 100 km/h?
Przy takiej prędkości droga hamowania wynosi 62 metry.