Opony to jedyne elementy pojazdu, które mają styk z drogą. Od ich jakości i przyczepności zależy zatem bardzo dużo. Dbanie o ogumienie pojazdu jest najważniejszym zadaniem każdego kierowcy. Wpływa to bowiem na bezpieczeństwo. Bieżnik opony, który nie ma odpowiedniej (określanej przez przepisy) głębokości stanowi zagrożenie. Kierowca, który nie dostosuje się do określonych norm, może otrzymać mandat i pouczenie. Co jednak ważniejsze, jeżdżąc z nieodpowiednim ogumieniem, narażasz na niebezpieczeństwo siebie i innych uczestników ruchu.
Minimalna wysokość bieżnika opony – regulacje prawne, normy i bezpieczeństwo
Minimalna wysokość bieżnika opony samochodowej określona została w rozporządzeniu ministra infrastruktury z 2003 roku. Dotyczy ono warunków technicznych pojazdów i zakresu ich wyposażenia. Najniższa dopuszczalna wysokość bieżnika opony – określana parametrem TWI (Tread Wire Index, czyli Wskaźnik Zużycia Opony) – to 1,6 mm w przypadku samochodów osobowych. Jeśli chodzi o autobusy, próg dopuszczalności jest wyraźnie większy i wynosi 3 mm.
TWI – jak znaleźć?
Na każdej produkowanej obecnie oponie znajduje się wskaźnik TWI. To napis, który znajduje się na bocznej stronie opony, a którego zadaniem jest precyzyjne określenie miejsca, w którym należy dokonać pomiaru. We wskazanym miejscu powinna znajdować się niewielka poprzeczna guma, dodatkowy pasek, który „przecina” całą oponę. Kiedy jest ona zbyt starta, wspomniany znacznik zaczyna być widoczny. To znak, że musisz wymienić ogumienie.
Bieżnik opony – dlaczego to takie ważne?
Rola bieżnika opony jest bardzo duża i wpływa na bezpieczeństwo, ale również komfort jazdy. W przypadku samochodów osobowych mówimy o obciążeniu 350–400 kilogramów na jedną oponę. Oponę, która jednocześnie kręci się z ogromną prędkością i narażona jest na uderzenia o drobne elementy znajdujące się na jezdni. Nie trzeba wiele wyobraźni, żeby zrozumieć, jak ważne jest prawidłowo dobrane, trwałe i posiadające odpowiedni bieżnik ogumienie. Szczególnie że odpowiada ono również za odprowadzanie wody i sprawia, że samochód nie ślizga się na kałużach wody (tzw. aquaplaning).
Wysokość bieżnika wpływa bezpośrednio na:
- czas oraz drogę hamowania;
- przyczepność na wszystkich rodzajach zakrętów;
- przyczepność podczas jazdy po mokrej nawierzchni;
- ruszanie i przyspieszanie samochodu;
- szybkość reakcji pojazdu na „polecenia” kierownicy;
- spalanie;
- wyczucie drogi przez kierowcę.
Wiek opony ma znaczenie
Bieżnik jest zatem kluczowy, ale nie można zapominać jeszcze o jednej rzeczy – wieku opony. Nawet mało zużyte, przynajmniej „na oko”, ogumienie, które ma na przykład 8-10 lat, może nie nadawać się do bezpiecznej jazdy. Guma, z której je wykonano, z czasem twardnieje, tracąc swoje właściwości. Przekłada się to bezpośrednio na komfort jazdy, ale i bezpieczeństwo. Stare opony mają tendencję do pękania w czasie jazdy. Na każdym egzemplarzu znajduje się data produkcji – sprawdź, czy opony, które znajdują się na felgach twojego samochodu, nie są już zbyt stare, żeby ich używać.
Opony letnie a opony zimowe
Jak już zostało wspomniane, opony muszą mieć minimalny bieżnik o wysokości 1,6 mm. Warto jednak dodać, że jest to krytyczny poziom, który dotyczy opon letnich. W przypadku zimowych wskaźnik TWI bywa ustawiony wyżej, na przykład przy 3 mm. Wynika to z faktu, że bieżnik opon przeznaczonych na śnieg i lód, żeby był efektywny w czasie jazdy w tak trudnych warunkach, musi być wyższy. Opony więc, przynajmniej teoretycznie, zużywają się szybciej.
To jednak ważne, żeby mieć świadomość, iż ogumienie zimowe funkcjonuje w nieco innym standardzie. Zdecydowanie nie zaleca się użytkowania ich aż do ostatniej chwili, ponieważ stracą one swoje właściwości jezdne. A ślizgające się koła w czasie zimy to nic, z czym chciałby mieć do czynienia jakikolwiek kierowca. Jeśli więc zależy ci na bezpieczeństwie, wymieniaj opony nieco wcześniej. Jeśli nie jesteś pewien, czy nadszedł odpowiedni moment, skonsultuj się ze specjalistą – wulkanizatorem lub mechanikiem.
Zwracaj uwagę na wskaźnik zużycia bieżnika!
Jeśli chodzi o bieżnik opony, najważniejsza jest kontrola. Poza sprawdzeniem roku produkcji ogumienia również regularne kontrolowanie jego stanu. Wskaźnik TWI jest oczywiście pomocny, ale równie dobrze można ręcznie zmierzyć grubość bieżnika. Nie trzeba do tego specjalistycznego sprzętu – wystarczy zwykła linijka. Ten prosty pomiar pozwoli odpowiedzieć ci na pytanie, w jakim stanie są twoje opony i jak długo będziesz ich mógł bezpiecznie używać. Po zakupie bieżnik ma od 8 do 10 mm w zależności od producenta oraz rodzaju ogumienia.
Sprawdzaj oponę na całej szerokości we wszystkich możliwych zagłębieniach. Jeśli wartości będą różne w zależności od tego, gdzie dokonałeś pomiaru, może to oznaczać kilka rzeczy. Zwracaj uwagę na:
- nadmierne zużycie opony na jej brzegach – oznacza to, że ciśnienie powietrza jest zbyt niskie;
- nadmierne zużycie środka opony – to oznaka zbyt dużego ciśnienia w oponach;
- nieróżne zużycie pomiędzy wewnętrzną a zewnętrzną częścią opony – nie można w takiej sytuacji wykluczyć złej geometrii kół;
- nierówne i niepowtarzalne przetarcia na całej oponie oznaczać mogą, że koło zostało źle wyważone.
Nie czekaj do ostatniej chwili
Lamele, rowki i grubość opony zależne są od tego, jak zaprojektował ją producent. Inaczej zachowują się opony nisko-, a inaczej wysokoprofilowe. Najważniejsza jest jednak obserwacja i regularne pomiary. Jeśli nie jesteś w stanie samodzielnie wykryć problemu, skorzystaj z pomocy fachowca. To tańsze i bezpieczniejsze rozwiązanie, niż czekać do ostatniej chwili. Podobnie jak nie powinno się używać opon, aż będą miały wysokość bieżnika na poziomie 1,6 mm. To, że jest to zgodne z prawem, nie oznacza, że jest bezpieczne i ekonomiczne. Ogumienie zużyte do granic możliwości stanowi niebezpieczeństwo dla wszystkich użytkowników ruchu drogowego. Zmieniaj opony regularnie.
Bieżnik opony odpowie ci na wiele pytań dotyczących stanu technicznego pojazdu. Co jednak ważniejsze – pozwoli ci określić, czy ogumienie nie powinno zostać wymienione. Dbanie o bezpieczeństwo jest w tym wypadku kluczowe, dlatego nie powinieneś zwlekać z decyzją zbyt długo. Opony z bieżnikiem, który nie zapewnia przyczepności, mogą okazać się śmiertelną pułapką. Dotyczy to zarówno ogumienia letniego, jak i zimowego. Mając kiepskie opony, możesz łatwo wpaść w poślizg nawet na wilgotnej nawierzchni. Warto o tym pamiętać.
Najczęściej zadawane pytania
Co to jest bieżnik w oponie?
Bieżnik jest elementem opony, który styka się bezpośrednio z nawierzchnią drogi. To zewnętrzna warstwa gumy, która chroni czoło opony przed uszkodzeniem. Odpowiednia głębokość bieżnika zapewnia przyczepność i sterowność pojazdu, co przekłada się na bezpieczeństwo na drodze.
Ile mm musi mieć bieżnik opony?
Najniższa dopuszczalna wysokość bieżnika opony (określana parametrem TWI) to 1,6 mm w przypadku samochodów osobowych, a 3 mm w przypadku autobusów.
Jak sprawdzić bieżnik w oponach?
Przede wszystkim sprawdź rok produkcji opon. Wiek ogumienia nie powinien przekraczać 10 lat. Kolejną rzeczą, którą musisz sprawdzić, jest wysokość bieżnika – możesz to zrobić za pomocą wskaźnika TWI na oponie. Możesz go także zmierzyć linijką – bieżnik nadający się do użycia nie powinien mieć mniej niż 1,6 mm.