Zastanawiasz się, co grozi za jazdę bez prawa jazdy? Jakie kary przewidują przepisy za jazdę pojazdem mimo braku uprawnień? Przeczytaj nasz artykuł, aby się dowiedzieć.
Jazda bez prawa jazdy – czy kierowca musi mieć przy sobie ten dokument?
Jeszcze kilka lat temu nie tylko jazda bez prawa jazdy, ale także bez dowodu rejestracyjnego czy OC groziła mandatem. Kierowca musiał mieć przy sobie wszystkie dokumenty dotyczące pojazdu oraz umożliwiające identyfikację.
Zmiana nadeszła 1 października 2018 roku wraz z nowelizacją ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym. Informacje o tym, jakie dokumenty są niezbędne do tego, by poruszać się po drogach, można znaleźć w rozdziale 5 Porządek i bezpieczeństwo ruchu na drogach ww. ustawy, Oddziale 1. Przepisy porządkowe, art. 38.:
- ważne prawo jazdy lub inny dokument potwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem, gdy kierujący nie ma prawa jazdy (pozwolenie tymczasowe w momencie wyrabiania czy zmiany dokumentu);
- dokument potwierdzający tożsamość kierowcy, a więc ważny dowód osobisty.
Warto wspomnieć, że planowana jest także nowelizacja, która ma dawać możliwość jazdy bez prawa jazdy w formie fizycznej – tradycyjnej karty. Będzie bowiem możliwość okazywania dokumentu na smartfonie. Podkreślamy jednak, że na ten moment nowelizacja nie została jeszcze uchwalona i w dalszym ciągu należy mieć przy sobie ten dokument. A co grozi za jazdę bez prawa jazdy?
Jazda bez prawa jazdy – czy otrzymasz mandat, jeśli zostawiłeś dokument w domu?
Nietrudno zapomnieć dokumentów, zwłaszcza gdy wyjeżdża się tylko na chwilę – do sklepu czy restauracji podczas przerwy na lunch w pracy. Do płatności wystarczy dziś przecież BLIK, który można pobrać z aplikacji mobilnej banku albo technologia NFC w smartfonie.
Tym samym coraz więcej osób zapomina o zabraniu portfela. Co grozi za jazdę bez prawa jazdy i brak stosownego dokumentu w momencie kontroli drogowej? Jaki mandat za brak prawa jazdy możesz wówczas otrzymać? Odpowiedzi na te pytania warto szukać w ustawie z dnia 20 maja 1971 roku Kodeks wykroczeń, art. 95.:
- kierując samochodem na drodze publicznej, w strefie zamieszkania albo w strefie ruchu bez posiadania przy sobie odpowiednich dokumentów, a więc prawa jazdy, można spodziewać się kary nagany lub kary grzywny do 250 złotych.
Co grozi za jazdę bez prawa jazdy?
Każdy kierowca musi zdawać sobie sprawę z tego, że wydane mu prawo jazdy uprawnia go do prowadzenia pojazdów konkretnego typu. Kategorie A:
- kat. A – motocykle, motocykle z przyczepą motocyklową do masy motocykla lub 100 kg, pojazdy kat. AM,
- kat. AM – dwu- lub trójkołowy motorower o silniku spalinowym do 50 cm3, prędkości do 45 km/h,
- kat. A1 – motocykl z silnikiem spalinowym do 125 cm3,
- kat. A2 – motocykl o mocy do 35 kW.
Kategorie B:
- kat. B – samochody osobowe do 3,5 tony, ciągniki rolnicze + ciągnięcie lekkiej przyczepy (nie cięższej niż ½ masy samochodu, łączna waga nie większa niż 4250 kg), jednoślad o pojemności do 50 cm3 lub do poj. 125 cm3,
- kat. B1 – najwolniejsze samochody i motorowery do 45 km/h, dla osób od 16 roku życia.
Pozostałe kategorie:
- kat. C – ciężarówki (samochody powyżej 3,5 tony), ciągnik rolniczy, pojazd wolnobieżny,
- kat. C+E – kat. C powiększona o kierowanie pojazdem ciężarowym wraz z naczepą,
- kat. D – autobusy,
- kat. D1 – autobusy, ciągnik rolniczy, pojazd samobieżny z lekką przyczepą,
- kat. D+E – autobus wraz z przyczepą, ciągnik rolniczy, pojazd wolnobieżny z przyczepą,
- kat. D1+E – zespół pojazdów o masie do 12 ton,
- kat. T – ciągnik rolniczy z przyczepą, pojazd wolnobieżny z przyczepą, pojazdy dla kategorii AM.
Nie każdy zdaje sobie sprawę, że nie ma uprawnień do prowadzenia danego rodzaju pojazdu. Dla przykładu, kierowca posiadający prawo jazdy kat. B może prowadzić motocykl o pojemności do 125 cm3, ale pod warunkiem, że ma przynajmniej 3 lata doświadczenia w kierowaniu samochodem. Jeśli więc ma prawo jazdy kat. B od kilku miesięcy, to wspomniane uprawnienie mu nie przysługuje.
Kara za jazdę bez uprawnień na określoną kategorię, to mandat w wysokości 300 zł. W przypadku jego zakwestionowania i skierowania tym samym sprawy na drogę sądową można spodziewać się grzywny nawet do 5 tysięcy.
Jazda samochodem bez prawka – jaka kara za poruszanie się bez uprawnień?
Jazda samochodem bez ważnego prawa jazdy w ogóle – gdy nigdy nie zdałeś egzaminu – może wiązać się z karą mandatu do 500 zł. W przypadku skierowania sprawy do sądu na skutek jego nieprzyjęcia – do 5000 zł. Kara za jazdę bez prawa jazdy w ogóle może być jeszcze dotkliwsza, a mianowicie niedoszły kierowca może otrzymać wieloletni zakaz prowadzenia pojazdów.
Jeśli jazda bez prawa jazdy powiązana jest z odebraniem dokumentów, kara może być wyjątkowo dotkliwa. O jej wymiarze decyduje sąd, przyznając nawet od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności i do 15 lat zakazu prowadzenia samochodu.
Z kolei jazda bez prawa jazdy po jego tymczasowym zatrzymaniu będzie wiązała się z przedłużeniem zakazu. Na przykład zakaz obowiązujący na 3 miesiące może zostać przedłużony do 6 miesięcy.
Wiesz już, co grozi za jazdę bez prawa jazdy. Okazuje się więc, że mandat za jazdę bez prawa jazdy nie jest największym problemem, z jakim może się mierzyć brawurowy kierowca.
Nagminne łamanie przepisów może skutkować nawet karą więzienia. Przede wszystkim jednak jakiekolwiek odstępstwa od prawnych wymogów (poza zostawieniem ważnego dokumentu w domu) wiążą się ze stworzeniem sytuacji niebezpiecznej.
Bez względu na to, czy chodzi o kierowanie autem przez osobę z zatrzymanym dokumentem, czy o prowadzenie samochodu ciężarowego przez osobę mającą uprawnienia wyłącznie do kierowania osobówkami, ryzyko spowodowania wypadku jest wysokie. Nie warto zatem ryzykować, łamać przepisów, narażać życia i zdrowia swojego oraz innych uczestników ruchu drogowego i decydować się na jazdę bez prawa jazdy.
Najczęściej zadawane pytania
Co grozi za jazdę bez uprawnień 2024?
Za prowadzenie pojazdu bez prawa jazdy grozi kara grzywny (od 1500 złotych do nawet 30 000 złotych) i zakaz prowadzenia pojazdów. Jeśli zdecydujesz się wsiąść za kierownicę po wcześniejszym odebraniu ci prawa jazdy, grozi ci mandat, zakaz prowadzenia pojazdów, a nawet pozbawienie wolności.
Czy dostanę mandat, jeśli nie mam prawa jazdy przy sobie?
Nie, obecnie w Polsce nie ma obowiązku posiadania przy sobie prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego i polisy OC. Podczas kontroli policyjnej nie musisz ich okazywać.
Czy jak zdam prawo jazdy, mogę od razu jeździć 2024?
Po zdaniu egzaminu na prawo jazdy należy poczekać na wyrobienie fizycznego dokumentu i odebranie go w urzędzie. Dopiero wtedy można wsiąść za kierownicę.