Geometria i zbieżność kół – dlaczego tak ważne jest ich poprawny układ?
Nie warto na dłuższą metę jeździć samochodem, który ma nieprawidłową geometrię czy zbieżność kół. Można w ten sposób doprowadzić do poważnych usterek i awarii układu kierowniczego i zawieszenia. Aby zrozumieć, czym może grozić bagatelizowanie tego problemu warto dowiedzieć się, czym jest zbieżność, jak rozpoznać, że auto nie posiada prawidłowych układów i jak przebiega rozłożenie zbieżności kół oraz geometrii.
Zbieżność a geometria – czy chodzi o to samo?
Krótko mówiąc – nie. Ustawianie zbieżności polega na uzyskaniu wartości pochylenia kół każdej osi względem siebie w przedziale określanym przez producenta pojazdu. Jeśli obręcze przednie kół jednej osi mają mniejszą odległość między sobą niż tylne obręcze tych kół mowa o zbieżności. Opony skierowane są wtedy „do wewnątrz”, tak jakby miała kształt odwróconej litry „V”, patrząc od góry. Rozbieżność polega na odwrotnym układzie, tj. odległość między obręczami przednimi kół danej osi jest większa od wartości tylnej części obręczy tych kół.
Ustawienie geometrii kół to coś więcej. Zawiera w sobie ustawianie zbieżności, ale również kontrolę położenia poszczególnych elementów układu zawieszenia względem siebie. Dzięki właściwym nastawom pojazd może być stabilny podczas jazdy, pokonywania zakrętów czy hamowania. Widać więc, że nie można używać tych dwóch pojęć zamiennie, bo oznaczają inne działania mechaniczne.
Na czym w praktyce polega ustawianie zbieżności kół?
Wszystko zaczyna się od usterek układu kierowniczego i elementów zawieszenia. Podczas wymiany niektórych części, np. końcówek drążków dochodzi do zmiany położenia kół przednich lub tylnych względem siebie. Jeśli użyto części, które nawet o milimetry będą różniły się od siebie długością, niemal pewne jest, że konieczna będzie wizyta w serwisie, by ułożyć równość kół. Wówczas mechanik podłącza do kół odpowiednie urządzenia pomiarowe, by komputer mógł otrzymać informacje o ich położeniu do siebie. Następnie luzuje mocowania i regulacja długości drążków kierowniczych, aby otrzymać pożądane parametry.
Ustawianie zbieżności tylko u mechanika!
Nie zaleca się stosowania „domowych” sposobów rozkładania współmierności kół. Ktoś może ci obiecać, że da radę to zrobić za połowę ceny w swoim warsztacie, ale pamiętaj, że zmiana wartości ustawienia kół nawet o 0,5o może powodować poważne trudności podczas jazdy. Dlatego lepiej jest udać do specjalistycznego warsztatu i mieć pewność, że fachowiec poprawnie ułożyć zbieżność kół w twoim samochodzie.
Czym może skutkować nieprawidłowa geometria kół?
Wiesz już, na czym polega rozmieszczenie zbieżności kół, ale możesz zadawać sobie pytanie: właściwie, dlaczego trzeba to robić? Odpowiedź jest prosta. Jeśli współmierność kół nie będzie na właściwym poziomie, określonym precyzyjnie przez producenta, może spotkać cię wiele przykrych niespodzianek na drodze:
- auto może być niestabilne na zakrętach;
- opony mogą ścierać się nierównomiernie;
- podczas nagłych manewrów z dużą prędkością auta nie będzie zachowywał się przewidywalnie.
Chodzi więc o bezpieczeństwo twoje i twoich bliskich, z którymi podróżujesz.
Test zbieżności kół
Nie jesteś pewny czy koła w aucie są zbieżne? Sprawdź to! Wystarczy niewielki test. Podczas jazdy staraj się utrzymywać idealnie prosty kierunek. Jeśli auto stale jedzie na wprost bez żadnej korekty z twoje strony, zbieżność kół jest w porządku. Jeśli jednak znosi je na bok, stale w tym samym kierunku, prawdopodobnie czeka Cię wizyta w serwisie.
Na czym polega ustawianie geometrii kół?
Już wiesz, że zbieżność a geometria to dwie zupełnie odrębne sprawy. Jednak skoordynowane ustawienie często zaczyna się właśnie od dokonania pomiarów zbieżności i ich korekty. W dalszym etapie mechanik przeprowadza analizę ustawienia kątów pochylenia osi koła i płaszczyzny kół konkretnej osi do siebie. Patrząc na pojazd od przodu, poznasz to po tym, czy koło jest ustawione w pionie, odchyla się górą do środka czy może do zewnątrz.
Ustawienie geometrii kół krok po kroku
Na przedniej osi stosuje się ustawienie negatywne, tj. koła skierowane są górą do siebie. Ma to duże znaczenie, ponieważ to właśnie ta oś odpowiada za nadawanie kierunku jazdy i jest skrętna. Ustawienie geometrii tylnej osi powinno oscylować w granicy wartości zerowej. Dzięki temu zachowane będą fabryczne właściwości jezdne pojazdu. Ostatnim krokiem jest ustawienie kąta wyprzedzenia osi sworznia zwrotnicy. Chodzi o wartość kątową ułożenia osi sworznia zwrotnicy do osi przebiegającej prostopadle do podłoża. Jeśli oś zwrotnicy jest przed stykiem opony z nawierzchnią mowa o wartości dodatniej, jeśli jest za stykiem, jest to wartość ujemna.
Ustawienie geometrii kół przednich na wartości dodatnie wyprzedzenia kąta sworznia zwrotnicy pomagają w zachowaniu precyzyjnej jazdy na wprost praktycznie bez dotykania kierownicy. Spora dodatnia wartość utrudnia jednak pokonywanie zakrętów i wymaga przyłożenia większej siły. Ujemne wartości zmniejsza promień zawracania, pomaga zachować większą zwrotność pojazdu na małych prędkościach, z drugiej jednak strony wpływa na pogorszenie stabilności pojazdu podczas podmuchów bocznego wiatru.
Kiedy należy regulować zbieżność i geometrię kół? Dbaj o zawieszenie!
Obowiązkowe jest regulowanie tych wartości określających położenie kół przednich i tylnych po wymianie wahaczy i każdej ingerencji w układ kierowniczy i zawieszenia. Dla własnego komfortu oraz bezpieczeństwa podróżowania nie powinno się oszczędzać na tej usłudze. Ustawienie geometrii kół warto sprawdzić po wymianie opon na zimowe i na letnie. Dzięki temu oszczędzisz na nadmiernym zużyciu opon podczas jazdy i zapewnisz sobie bezpieczne prowadzenie pojazdu.
Ile kosztuje regulacja geometrii i zbieżności kół w aucie?
Koszty takiej operacji są uzależnione od klasy auta, a co za tym idzie poziomu skomplikowania zawieszenia. W pojazdach klasy premium i sportowych może to wynieść ponad 200 zł. Jeśli konieczna jest jedynie regulacja, bez wymiany wadliwych elementów, koszt w autach miejskich i klasy średniej nie powinien przekroczyć 200 zł. W przypadku usterki koszty są wyższe z uwagi na konieczność wymiany określonych podzespołów. Pamiętaj, że geometria koła wpływa na bezpieczeństwo i komfort jazdy!