Wprowadzenie opon radialnych (znanych również jako promieniowe) pozwoliło odpowiedzieć na wyzwania, jakim musiała sprostać błyskawicznie rozwijająca się motoryzacja – obniżenie kosztów produkcji, oporów toczenia, zapewnienie lepszej stabilności podczas jazdy czy ograniczenie ilości zużywanej gumy. Chociaż opony diagonalne cieszyły się popularnością, zwłaszcza w USA, aż do lat 70., to stopniowo ich zastosowanie zaczęło ograniczać się tylko do zastosowań przemysłowych czy rolniczych. Czas omówić obie konstrukcje – czym się różnią i jakie są ich mocne i słabe strony.
Ogumienie diagonalne – czym się charakteryzuje?
Pierwsza opona diagonalna pojawiła się na rynku w roku 1898, zastępując stosowane wcześniej opony odlewane w całości z gumy. W tym rozwiązaniu ważną rolę odgrywają ułożone naprzemiennie kordy – pod kątem 20 do 40 stopni w stosunku do osi czoła opony. Dzięki temu uzyskaną znaczną poprawę w stosunku do poprzedników – opona stała się o wiele wytrzymalsza, stabilniejsza i zapewniała wyższy komfort jazdy. Nic więc dziwnego, że przez lata to właśnie to rozwiązanie było praktycznie jedynym wykorzystywanym standardem w motoryzacji. Niestety, ich wykorzystanie wiązało się również z wyższym zużyciem paliwa, co motywowało producentów aut do poszukiwań innych rozwiązań.
Opona diagonalna – budowa
W oponie diagonalnej nici osnowy się ze sobą krzyżują i potrzebne są co najmniej ich dwie warstwy. Dzięki temu osnowa opony jest bardzo sztywna i nie trzeba korzystać z opasania, choć coraz popularniejsze są opony o konstrukcji hybrydowej, w której ona występuje. Modele diagonalne z opasaniem znacznie częściej spotykane są w motocyklach, ponieważ dobrze radzą sobie z dużymi prędkościami – daleko powyżej 100 km/h.
Opony radialne – dlaczego zyskały popularność?
Za prekursora ogumienia radialnego można uznać zaprezentowaną w 1941 roku przez inżyniera firmy Michelin „pułapkę na muchy”, której boki zostały wykonane ze stalowego drutu rozmieszczonego co 1,5 cm. Pozwoliło to na ograniczenie nagrzewania opony, stabilniejszą jazdę i zredukowanie oporów toczenia, a co za tym idzie – również zapotrzebowania na paliwo. Nic dziwnego, że projekt wzbudził ogromne zainteresowanie przemysłu oponiarskiego i wkrótce został spopularyzowany. Do lat 70. praktycznie zdominowały one europejskie rynki, a wkrótce również amerykańskie. Nie oznacza to jednak, że diagonalne konstrukcje odeszły całkowicie do lamusa.
Jak są zbudowane opony radialne?
Niezależnie od konstrukcji opony, jednym z jej najważniejszych elementów jest kord, czyli cienkie fragmenty tkaniny umieszczone pomiędzy przeciwległymi drutówkami. To właśnie one stanowią szkielet opony, wpływający na jej zachowanie na drodze. Modele radialne mają nici kordu umiejscowione prostopadle do kierunku jazdy, a ich końce są zawinięte wokół drutówek – nici nigdy nie przeplatają się ze sobą. Często wykorzystywane są dodatkowe warstwy opasania, najczęściej tekstylne. Powyżej kordu jest już tylko bieżnik, a poniżej warstwa butylowa, która uszczelnia oponę.
Jak w praktyce sprawdzają się radialne opony?
Dzisiaj właściwie trudno już porównać zachowanie obu rodzajów opon, głównie z uwagi na ich odmienne zastosowanie i praznaczenie. W samochodach osobowych, jak również większości motocykli znajdziemy rozwiązania radialne, których wprowadzenie na rynek pozwoliło znacznie zredukować wielkość boków opon – co z kolei otworzyło drogę do popularności opon niskoprofilowych, które można spotkać właściwie w każdym nowym pojeździe. Radialne opony to wszystko to, co cenimy w najnowszych autach – lepsza przyczepność w każdych warunkach, większa sztywność bieżnika, nawet podczas dynamicznego wchodzenia w zakręty i zdecydowanie niższe opory toczenia.
Gdzie wciąż korzysta się z opon diagonalnych?
Stosowane niegdyś ogumienie diagonalne przeszło wiele ulepszeń i dzisiaj występuje często z opasaniem i dodatkowymi warstwami osnowy. Pozwoliło to na jeszcze lepsze wzmocnienie opony, zmniejszenie podatności na odkształcenia czy uszkodzenia. Doskonale sprawdzają się one w pojazdach wykorzystywanych w transporcie ciężkim i przemyśle, jeżdżących po zniszczonych i nierównych nawierzchniach czy w maszynach rolniczych. Doskonale sobie radzą z uszkodzeniami, co wynika m.in. z mocniejszej budowy ścianki bocznej. Właściciele samochodów terenowych doceniają wyższy poziom komfortu, zwłaszcza podczas jazdy po drogach terenowych i asfalcie złej jakości.
Radialne czy diagonalne – oba typy są przydatne!
W zależności od wykorzystania każdy z poszczególnych typów opon znajduje swoje zastosowania, w których okazuję się przydatny. Modele radialne zapewniają przede wszystkim lepszą trakcję, podczas gdy diagonalne dzięki swojej budowie wykorzystywane są do ciężkich maszyn rolniczych, samochodów terenowych czy całkiem sporej liczby motocykli.