Sterowanie zaworami odbywa się przy pomocy wałka z krzywkami i prowadnic. Prawidłowy czas otwarcia zaworów ssących i wydechowych jest kluczowy dla poprawnego działania silnika. Regulacja ma bezpośrednie przełożenie na ich domykanie. Jeśli nie będzie wykonywana regularnie, może to zaburzyć pracę jednostki napędowej, a nawet doprowadzić do podwieszenia zaworów. Jak widzisz, skutki zaniedbać są poważne. Dlaczego jeszcze warto ją wykonać? Sprawdź, w jaki sposób reguluje się luzy zaworowe. Przeczytaj!
Luzy zaworowe – dlaczego warto sprawdzać luzy?
Konstruktorzy silników spalinowych 4-suwowych stosują odpowiedni dla danej jednostki luz zaworowy. Zapewnia on odpowiednie chłodzenie zaworów poprzez kontakt z gniazdem. Kanały schładzające na skutek styku odbierają od zaworów ciepło. A trzeba wiedzieć, że są to elementy narażone na zbyt duże nagrzewanie, ponieważ mają bezpośredni kontakt z ulegającą zapłonowi mieszanką paliwowo-powietrzną. Właśnie dlatego chłodzenie jest niezbędne.
Zaniedbana regulacja luzów zaworowych – czym skutkuje?
Praca silnika i przejechane dystanse sprawiają, że luz zaworowy się zmniejsza. W efekcie czasu styku gniazda zaworowego z elementem domykającym komorę spalania się skraca. Na skutek tego zawory nie są odpowiednio wychładzane i z czasem mogą się wypalić. Regulacja zaworów i powstałych w nich luzów ma na celu (najczęściej) wydłużenie czasu schładzania elementów. Oczywiście, może pojawić się również sytuacja odwrotna, w której luz jest na tyle duży, że należy go skrócić. Można jednak zadać pytanie – czy nie dałoby się tego procesu zautomatyzować?
Hydrauliczne ustawianie luzu zaworowego w silniku. Czym są popychacze hydrauliczne?
Są producenci aut, którzy decydują się na automatyczny system niwelowania luzu zaworowego. Popychacze hydrauliczne pozwalają na odpowiednie jego ustawienie. Działają pod wpływem oleju silnikowego i na bieżąco dostosowują wymiar luzu do potrzeb. Oczywiście, takie elementy ulegają zużyciu i należy je od czasu do czasu wymieniać, by nie uszkodzić zaworów podczas jazdy. Samochody takich marek, jak Honda czy Renault mają w swoich silnikach manualną regulację luzu.
Regulacja zaworów silnikowych i jej efekty
Jak sprawdzić, że luz nie jest odpowiedni? Daje się odczuć podczas odpalania rozgrzanego silnika lub w trakcie jazdy. W początkowym stadium zróżnicowania wartości luzu trudno będzie ci jednak zauważyć zmiany w pracy silnika, jeśli nie jesteś mechanikiem. A co daje regulacja zaworów silnikowych? Regulacja sprzyja wychładzaniu tych elementów i ma wpływ na odpowiedni czas ich otwarcia. To przekłada się na sposób pracy jednostki napędowej. Jeśli wartość luzu całkowicie się zmniejszy, następuje podwieszenie zaworu. Zbyt mały luz może skończyć się zniszczeniem zaworu i ma też inne niepożądane efekty.
Regulacja zaworów – objawy złej wartości luzu
Jeżeli luzy na zaworach zostaną zniwelowane do krytycznej wartości, dojdzie do tzw. podwieszenia zaworów. Chodzi o to, że podczas prawidłowej pracy jednostki element nie będzie się zamykał:
- zmniejszy się kompresja na cylindrze, a kierowca odczuje to w postaci spadku mocy;
- silnik będzie też nierówno pracował i zacznie „szarpać”;
- zwykle pojawi się także kontrolka wypadania zapłonu, ale nie jest to normą.
Jeśli zbagatelizujesz objawy widocznego luzu i nie przeprowadzisz regulacji, narażasz się na bardzo kosztowny remont głowicy. W konsekwencji niedomykania zaworu następuje jego przegrzanie i wypalenie gniazda. To jasne, że nie dzieje się to natychmiast, ale na skutek długotrwałej jazdy na niewyregulowanych zaworach.
Regulacja zaworów w silniku i jej częstotliwość
Zwykle producent danego pojazdu rekomenduje moment, w którym regulacja zaworów jest konieczna. Co ile regulacja zaworów powinna być przeprowadzana? Nie jest to dystans skrajnie krótki, bo zwykle wynosi 50-60 tysięcy kilometrów. Wtedy powinieneś udać się na przegląd serwisowy i zrobić korektę luzu zaworowego. Nie są tu potrzebne zmiany części oprócz uszczelki pokrywy zaworów. Zapłacisz więc jedynie za demontaż samej pokrywy, ponowny montaż i prace regulacyjne. Dlatego cała operacja zamyka się w kwocie 150-400 zł. Czasem może wynieść więcej, w zależności od wielkości silnika i dostępu do elementów.
Regulacja zaworów w samochodzie z LPG
Montaż instalacji gazowej do modeli silników z manualną regulacją luzów zaworowych sprawia, że interwał regulacji się zmniejsza. Dlaczego? Mieszanka propan-butan ma nieco wyższą temperaturę spalania, dlatego zawory mogą być bardziej narażone na przegrzanie. W takich sytuacjach zaleca się wykonanie regulacji maksymalnie co 30 tysięcy kilometrów. W niektórych silnikach będzie to nawet 15 tysięcy kilometrów, co może być nieco uciążliwe. Jaka jest na to rada?
Jak nie wypalić zaworów na gazie?
Są 3 sposoby na to, by dbać o gniazda zaworowe i same zawory podczas jazdy na LPG.
- Pierwszy z nich to zaprogramowanie dotrysku benzyny na wysokich obrotach. Benzyna znacznie zmniejsza temperaturę w komorze spalania, co powoduje wychłodzenie zaworów. Ma to znaczenie szczególnie podczas jazdy na wysokich obrotach.
- Aby regulacja nie była tak częsta, wykonuje się również dodatkowe smarowanie gniazd przez lubryfikację.
- Ostatnia rzecz zależy od kierowcy. Umiejętna jazda bez częstego wykorzystywania wysokich obrotów silnika pozwoli zadbać o zawory.
Czy należy wykonywać regulację luzu zaworowego samodzielnie?
Jeśli masz taki plan, to da się w przydomowym garażu wykonać taki serwis. W zależności od silnika potrzebne ci będą:
- szczelinomierz;
- klucz oczkowy;
- śrubokręt płaski;
- zestaw kluczy do zdjęcia okrycia zaworów.
Pamiętaj jednak, że podczas zmiany nastawów trzeba kręcić kołem pasowym rozrządu wału korbowego i ustawiać każdy z tłoków w pozycji zamkniętych zaworów (GMP). Musisz również ustalić wartości luzu dla zaworów ssących i wydechowych. Dlatego jeśli nie jesteś pewien, jak to wszystko zrobić, najlepiej udaj się do mechanika.
Regulacja jest niezbędna zazwyczaj co kilkadziesiąt tysięcy kilometrów, a czasem nawet wcześniej. Pamiętaj, że problemy w postaci szarpania silnika i spadku mocy to praktyczne konsekwencje problemów z luzami zaworowymi. Na pewno chciałbyś ich uniknąć, więc przeprowadzaj regulację zgodnie z zaleceniami producenta.