Gdyby nie ona, ruch na drogach byłby mocno utrudniony. Sygnalizacja świetlna wprowadza porządek na drodze i sprawia, że możesz poruszać się samochodem tak bezpiecznie, jak to tylko jest możliwe. Nie zmienia to jednak faktu, że wielokrotnie byłeś z jej powodu poirytowany. W końcu zielone światło zdaje się świecić tylko chwilę, a czerwone trwa całe wieki! Nie daj się jednak wyprowadzić z równowagi. Gdyby nie te sygnały, na drodze prawdopodobnie prędko zapanowałby chaos, a ty spóźniałbyś się do pracy jeszcze częściej. Nasz artykuł przybliży ci historię i teraźniejszość sygnalizatorów. Jeśli akurat masz chwilę, możesz zacząć czytać. Dajemy ci zielone światło!
Skąd wzięły się sygnalizatory świetlne?
Zanim pojawiły się sygnalizatory świetlne, zwykle ruchem na ulicach kierowała policja. Przykładem może być tutaj London Bridge, na którym już w 1722 roku można było znaleźć tak dużą liczbę pojazdów, że pomoc służb okazała się absolutnie konieczna. Nic dziwnego, że już w grudniu 1868 roku powstała pierwsza sygnalizacja świetlna. Nie była ona elektryczna, jednak wówczas spełniała swoje zadanie całkiem dobrze. Niestety, żywotność urządzenia była naprawdę krótka, bo wybuchło w styczniu 1869. Pierwsze elektryczne sygnały pojawiły się w 1912 roku w Salt Lake City w USA. Już wtedy używano czerwonej i niebieskiej barwy typowej dla świateł drogowych do dzisiaj.
Gdzie pojawiły się pierwsze światła sygnalizacyjne w Polsce?
System elektronicznej sygnalizacji pojawił się w Europie w 1923 roku. Polska musiała poczekać na nią kolejne trzy lata. Pierwsze światła sygnalizacyjne pojawiły się w Warszawie, na skrzyżowaniu Alei Jerozolimskich i ulicy Marszałkowskiej. Co ciekawe, już wtedy były one połączone z dźwiękiem. Piesi wiedzieli, że mogą przechodzić, gdy do ich uszu docierał dźwięk dzwonu. Trójkolorowa sygnalizacja, czyli taka, jaka jest obecna dzisiaj, została wprowadzona dopiero w 1934 roku. Wcześniej uczestnikom ruchu musiały wystarczyć dwie barwy.
Sygnalizacja świetlna – dziś działa zdecydowanie lepiej!
Możesz narzekać na sygnalizację świetlną, jednak nie da się ukryć, że współczesne urządzenia działają zdecydowanie lepiej od tych dawnych. Wcześniej był po prostu wyznaczany czas na konkretne światło. Współcześnie coraz więcej skrzyżowań ma czujniki i kamery, które w inteligentny sposób dopasowują czas świecenia światła do ruchu panującego na drodze. Dzięki temu poruszanie się po drodze jest znacznie płynniejsze. Jeśli narzekasz na współczesną sygnalizację, pomyśl o tym, jak wiele czasu tracono na drogach jeszcze kilkanaście lat temu. Teraz czas postoju jest po prostu zminimalizowany.
Kolory sygnałów świetlnych na skrzyżowaniach – skąd się wzięły?
Każdy, kto kiedykolwiek przemieszczał się ulicą – pieszo albo korzystając z samochodu – dobrze zna te charakterystyczne barwy:
- kolor czerwony wmusza postój;
- zielony pozwala jechać;
- żółty jest przejściowy i oznacza, że masz przygotować się do zmiany.
Dlaczego właśnie takie kolory ma sygnalizacja świetlna?
Czerwień na całym świecie kojarzy się z ogniem i niebezpieczeństwem, dlatego ten wybór był oczywisty. Wcześniej zresztą korzystano z niego w podobnym celu np. w przypadku sygnalizacji na kolei. Zielony został wybrany z nieco bardziej pragmatycznych względów. Jest widoczny także w nocy i trudno pomylić go z innymi barwami. Symbol stanu gotowości dawniej miał barwę białą, jednak kierowcy zbyt często się mylili. Stąd wprowadzono żółty.
Sygnalizacja świetlna – rodzaje
Sygnalizacja świetlna występuje w kilku różnych wariantach. Jeśli właśnie przygotowujesz się do egzaminu na prawo jazdy, koniecznie musisz ją poznać. Różne rodzaje sygnalizatorów wymagają bowiem innego sposobu poruszania się po drodze. Można wyróżnić dwa podstawowe typy:
- sygnalizatory ogólne, które nie zawierają żadnych dodatkowych symboli;
- sygnalizatory kierunkowe, dzięki którym wiesz, w którą stronę należy skręcić na danym pasie. Są one nadrzędne dla sygnalizatorów ogólnych.
Zwróć więc uwagę, gdzie na twojej trasie znajdują się sygnalizatory. To może przydać ci się w trakcie egzaminu praktycznego. Przed przejazdem możesz przejechać się po typowych trasach w twoim mieście. Przyjrzysz się, w którym miejscu znajdują się różne typy świateł i będziesz znacznie lepiej przygotowany!
Sygnalizacja świetlna – jaki kierunek masz obrać?
Sygnalizatory kierunkowe mówią o czymś więcej, niż tylko o kierunku skrętu i o tym, że są nadrzędne wobec ogólnych. Na skrzyżowaniu z takimi światłami możesz zawrócić tylko wtedy, gdy zapalona jest strzałka zezwalająca na zawrócenie — albo skierowana w lewo i w dół, albo w kształcie odwróconego U. Są to również tzw. światła bezkolizyjne. Co to oznacza? Jeśli na przejeździe są jedynie światła ogólne, to musisz się rozejrzeć, zanim skręcisz. Jest bowiem ryzyko, że ktoś będzie wyjeżdżał z innego miejsca i może stanowić dla ciebie zagrożenie. To nie wystąpi nigdy w sytuacji, w której masz do czynienia z sygnalizatorami kierunkowymi. Zakładamy oczywiście, że wszyscy stosują się do przepisów. Kiedy widzisz kierunkową sygnalizację świetlną, raczej nie musisz dodatkowo się rozglądać, co ułatwi ci jazdę.
Sygnalizacja świetlna dla pieszych – używaj detektorów!
Sygnalizacja dla pieszych pojawia się nie tylko na skrzyżowaniach, lecz także w okolicy przejść. W niektórych miejscach występuje w formie czasowej. To znaczy, że urządzenie automatycznie zmienia barwę światła, zależnie od wyznaczonego czasu oraz ruchu na drodze. Może się jednak zdarzyć (szczególnie w rzadziej uczęszczanych miejscach), że w trosce o płynność ruchu tak się nie dzieje. Jeśli stoisz na pasach dłuższą chwilę i widzisz jedynie czerwone światło, rozejrzyj się w poszukiwaniu detektora. Wciśnięcie go powinno spowodować, że będziesz mógł szybciej przejść.
Ile kosztuje budowa sygnalizacji?
Warto pamiętać o tym, że stworzenie sygnalizacji świetlnej wcale nie kosztuje mało, dlatego nie ma się co dziwić, że brakuje jej na niektórych przejściach i skrzyżowaniach. Na jej ostateczną cenę ma wpływ bardzo wiele czynników, jednak zwykle to koszt nawet do kilkunastu tysięcy złotych. Na owe koszty mają wpływ:
- szerokość drogi – im więcej jest pasów i łączących się dróg, tym więcej świateł trzeba będzie stworzyć;
- rodzaje oraz technologia urządzeń – te, które mają czujniki i kamerki, będą znacznie droższe;
- zakres prac drogowo-elektrycznych – istotne jest to, jak bardzo będzie trzeba przebudować drogę;
- zmiany w poruszaniu się na drogach – w tym wytyczenie dróg objazdowych na czas remontu.
Sygnalizacja świetlna nie zawsze jest najważniejsza
Jako uczestnik ruchu bez wątpienia przyzwyczaiłeś się do obecności świateł i odruchowo stosujesz się do sygnałów. Warto jednak pamiętać, że to nie one zawsze są najważniejsze na drodze. Niezależnie od tego, jaki jest rodzaj świateł sygnalizacyjnych (czy są ogólne, czy kierunkowe), zawsze nadrzędny wobec nich będzie przedstawiciel służb porządkowych. Jeśli więc widzisz, że ruchem kieruje człowiek, powinieneś koniecznie zastosować się do jego sygnałów.
Kiedy pojazd może przejechać na czerwonym świetle?
Zasady ruchu drogowego są pod tym względem bardzo klarowne. Czerwone światło oznacza, że masz się zatrzymać i niezależnie od tego, czy prowadzisz samochód, czy poruszasz się pieszo, powinieneś bezwzględnie stosować się do tej zasady. Są jednak od niej dwa odstępstwa, które nie zdarzają się jednak zbyt często:
- obecność osoby kierującej ruchem;
- sytuacja, w której musisz ustąpić pierwszeństwa pojazdowi poruszającemu się na sygnale.
Jeśli ustąpienie pojazdowi uprzywilejowanemu będzie to wiązać z koniecznością wjazdu za sygnalizator, masz pełne prawo to zrobić i nie będzie to traktowane jako wykroczenie. Czerwona sygnalizacja świetlna (zakaz wjazdu) obowiązuje cię jednak we wszystkich innych sytuacjach.
Sygnalizacja świetlna – co jeśli światła cię omijają?
Droga jest pusta, a ty cały czas stoisz na światłach. Mijają kolejne minuty, a ich barwa jest cały czas irytująco czerwona… Znasz ten scenariusz? Być może – każdemu może się to czasem zdarzyć! Być może system się zepsuł lub nie potrafi wykryć twojego pojazdu, który stanął w martwym punkcie dla czujnika czy kamery. W takiej sytuacji musisz odczekać kilka sekwencji. Nic się nie zmieniło? Masz prawo do zignorowania czerwonego światła i przejechania przez skrzyżowanie. Pamiętaj jednak, by zachować bezpieczeństwo.
Co oznaczają migające światła sygnalizacji?
Czasem sygnalizacja świetlna zaczyna migać. Co to za sygnał? Jeśli miga jedynie żółte światło, może to oznaczać, że w okolicy zdarzył się wypadek lub doszło do innego problemu drogowego. Wtedy koniecznie zachowaj najwyższą możliwą ostrożność i czujność. Nie zapomnij, aby uważnie rozglądać się dookoła.
Znaki drogowe świetlne – strzałki zielone i ich znaczenie
Kierowcy chyba mogą zgodzić się co do tego, że skręty w prawo są najłatwiejsze do wykonania. Wiedzą o tym także twórcy przepisów drogowych. Dlatego czasem na skrzyżowaniach można znaleźć tzw. zieloną strzałkę. Co oznacza ta sygnalizacja świetlna? Pozwala ona na skręt w prawo, mimo że światło ogólne znajdujące się obok niej ma czerwoną barwę. Oznacza ona, że masz prawo skręcić w tym kierunku. Nie zapomnij jednak, że na jej widok musisz się koniecznie zatrzymać. Dlaczego? Często w okolicy znajduje się pas dla pieszych. Ich bezpieczeństwo również musisz mieć na uwadze.
Sygnalizacja świetlna – zanim wybierzesz się w podróż po Europie…
Wakacyjne wyprawy samochodem to marzenie, które chce spełnić wielu miłośników motoryzacji. Musisz jednak koniecznie pamiętać o tym, że nawet w obrębie Unii Europejskiej zasady panujące na drogach mogą się od siebie znacznie różnić i czasem dotyczy to także sygnalizacji świetlnej. Przed wyjazdem z kraju, dowiedz się, jakie panują przepisy w miejscach, przez które będziesz przejeżdżać. Na przykład, w Grecji możesz znaleźć pomarańczowe sygnały. Co oznaczają? Ryzyko kolizji z osobami poruszającymi się pieszo. Jeśli więc je zauważysz, musisz zachować szczególną ostrożność.
Sygnalizacja świetlna – przepisy to podstawa
Przepisy obowiązujące na drogach mogą ulegać zmianie. Szczególnie jako kierowca powinieneś je regularnie śledzić. Zaglądaj na strony urzędowe, które informują, gdy coś się zmieniło. Przepisy na temat ruchu drogowego w tym względzie można znaleźć m.in. w piątej części Konwencji Genewskiej na temat ruchu drogowego. Jeśli chodzi o sygnały, które obowiązują tylko w Polsce, można znaleźć ich opis w kodeksie ruchu drogowego. Masz jakiekolwiek wątpliwości co do poruszania się po drogach? Sprawdź, czy aby na pewno wszystko dobrze pamiętasz. Wszystkie przepisy są na wyciągnięcie ręki i jeśli masz dostęp do sieci, bez problemu je odnajdziesz!
Sygnalizacja świetlna to coś, do czego jesteśmy przyzwyczajeni, ale doceniajmy jej obecność. Czasem czerwone światło może irytować, ale bez sygnalizatorów na drodze panowałby chaos i wypadków byłoby o wiele więcej. Pamiętaj, że w niektórych sytuacjach sygnalizator nie obowiązuje. Po przeczytaniu tekstu na pewno już wiesz, kiedy możesz go zignorować. Zdecydowanie zalecamy jednak jazdę bezpieczną i przepisową, bo sygnalizacja dla pieszych i kierowców to podstawa harmonii na drodze.