Chłodzenie powietrzem jest stosowane głównie w silnikach lotniczych i motocyklach. Auta mają układ chłodzący, który składa się z takich elementów, jak:
- chłodnica;
- węże;
- ciecz chłodząca;
- termostat;
- pompa wody;
- zbiorniczek wyrównawczy.
W całym tym zestawie termostat samochodowy ma niebagatelne znaczenie. Jakie jest jego zastosowanie? Poznaj jego rolę i najczęstsze usterki, aby w porę zareagować!
Termostat w samochodzie – jak jest zbudowany?
Przyglądając się temu elementowi, zauważysz, że jest on w zasadzie zaworem sprężynowym wykonanym z:
- kilku blaszek miedzianych;
- uszczelek;
- podkładek;
- małego otworu odpowietrzającego (który może służyć też do przepływu gorącego płynu w pozycji zamkniętej).
Gdzie znajduje się termostat samochodowy?
Jego budowa nie jest więc specjalnie skomplikowana. Termostat znajduje się zazwyczaj bardzo blisko bloku silnika (zwykle na wysokości dolnej części bloku silnika). Może się też zdarzyć, że zamontowany został blisko głowicy, więc stosunkowo wysoko. Tak czy inaczej, termostat samochodowy absolutnie nie może znaleźć się powyżej zbiorniczka wyrównawczego.
Jak działa termostat w aucie?
Funkcjonowanie tego elementu jest bardzo proste. Zwykle jest on skonstruowany tak, by przy określonej temperaturze otwierał się i zamykał. Spowodowane jest to obecnością dwóch (w nowszych autach więcej niż dwóch) obiegów cieczy chłodzącej. Gdy uruchamiasz auto i silnik jest jeszcze zimny, termostat samochodowy pozostaje zamknięty. Wszystko po to, by pompa wody generowała obieg cieczy w bloku silnika i jego okolicach. W ten sposób szybko rozgrzewa jednostkę. W momencie osiągnięcia temperatury roboczej (zwykle ponad 85 stopni Celsjusza) termostat się otwiera, a płyn zostaje przekierowany do chłodnicy. W ten sposób z silnika odbierany jest nadmiar ciepła.
Wymiana termostatu – dlaczego czasem jest konieczna?
Zepsuty termostat samochodowy zazwyczaj będzie lepiej wymienić, a nie naprawiać. Zwykle mało kto podejmuje się naprawy takiego elementu, bo jest to nieopłacalne. Nowe części nie powinny być drogie, chociaż zdarza się, że w niektórych pojazdach zaworek ten przekracza cenę kilkuset złotych bez robocizny! Element ten ulega uszkodzeniu z różnych przyczyn. Jedną z nich jest eksploatacja pojazdu na wodzie, a nie płynie chłodniczym. Postępujące zakamienienie powoduje np. niedomykanie się termostatu. W innych przypadkach zanieczyszczenia krążące w układzie mogą spowodować trwałe zniszczenie elementów ruchomych. Jak poznać, że termostat samochodowy jest do wymiany?
Uszkodzony termostat – objawy awarii elementu
Jeśli do uszkodzenia dojdzie na skutek „zmęczenia” materiału, zwykle objawem będzie niedogrzewanie cieczy chłodzącej. Problem poznasz po wskazówce od temperatury silnika, która będzie pokazywała zdecydowanie mniejszą wartość od normalnej. Jeśli taka temperatura utrzymuje się po przejechaniu kilku lub kilkunastu kilometrów, a z nawiewu dodatkowo nie chce lecieć ciepłe powietrze, masz praktycznie pewność, że termostat samochodowy jest uszkodzony.
Zepsuty termostat – objawy, które także są alarmujące
Objawy uszkodzonego termostatu mogą być też odwrotne. Mówiąc wprost, ciecz zacznie się szybko gotować. Wszystko dlatego, że zaworek pozostanie zamknięty i ciecz nie będzie miała możliwości się ochłodzić. Wtedy wskazówka szybko zacznie wędrować ku czerwonemu polu. Jak rozpoznać zepsuty termostat samochodowy? Objawy najbardziej charakterystyczne to jednakowa temperatura węży płynu chłodniczego. Jeśli przewód doprowadzający i odprowadzający ciecz mają zbliżoną temperaturę, oznacza to problemy z termostatem.
Jak sprawdzić termostat, by mieć pewność awarii?
Sposób diagnostyki termostatu jest prosty, chociaż nie zawsze można tak powiedzieć o procedurze jego wyjmowania z silnika. Termostat samochodowy może być zlokalizowany od strony skrzyni biegów. Może być to problem szczególnie w silnikach poprzecznych (zwłaszcza w autach koncernu PSA). Gdy jednak masz już element na stole, pozostaje ci naszykowanie kilku rzeczy. Sprawdzenie termostatu jest banalnie proste. Wystarczy umieścić go w pojemniku i zalać wrzątkiem. Jeśli się otworzy, to jest sprawny. Jeśli nie – należy go wymienić.
Naprawa termostatu – czy warto?
Zwykle naprawianie tego elementu jest nieopłacalne. Jednak w niektórych przypadkach część nie jest zniszczona, a jedynie zanieczyszczona. Dlatego warto porządnie wyczyścić termostat samochodowy, który daje objawy uszkodzonego. Zrób to najlepiej w płynie chłodniczym i nie używaj do tego celu benzyny, ropy ani innych cieczy. Gdy to zrobisz, sprawdź przy pomocy wrzątku, czy termostat samochodowy się otwiera i zamyka, a dopiero potem przystąp do ponownego montażu.
Jak montować termostat samochodowy z powrotem?
Oto najważniejsze kwestie:
- pamiętaj o uszczelkach, które zawsze powinieneś wymienić na nowe;
- dolej płynu chłodzącego. Jeśli nie wymieniałeś go dawno, najlepiej uzupełnij układ nową cieczą;
- zrób to po ostudzeniu silnika. W innym przypadku ryzykujesz swoje zdrowie, odkręcając termostat zanurzony w gorącym płynie.
Może się zdarzyć, że plastikowa obudowa, do której przykręcony jest zaworek, połamie się, więc delikatnie go odkręcaj i dla bezpieczeństwa miej w zanadrzu zapasową.
Jak widzisz, termostat samochodowy to niewielki, ale niezwykle ważny element w twoim aucie. Utrzymywanie temperatury silnika na odpowiednim poziomie jest niezbędne dla jego prawidłowej pracy. Nie lekceważ zatem sytuacji, gdy zauważysz wymienione przez nas objawy uszkodzenia termostatu.
Najczęściej zadawane pytania
Jakie są objawy uszkodzonego termostatu w samochodzie?
Najczęstszym objawem uszkodzonego termostatu jest niedogrzewanie cieczy chłodzącej. Problem pokaże ci wskazówka temperatury silnika, która będzie pokazywała zdecydowanie mniejszą wartość od normalnej. Może się też zdarzyć, że ciecz chłodząca będzie zbyt gorąca.
Za co odpowiedzialny jest termostat w samochodzie?
Termostat to jeden z najważniejszych elementów układu chłodzenia. Odpowiada za regulację przepływu i temperatury płynu chłodzącego. W zależności od temperatury otwiera się lub zamyka, wymuszając tym samym obieg cieczy w małym lub dużym układzie chłodzenia.
Od czego psuje się termostat?
Przyczyną uszkodzenia termostatu może być zbyt wysoka temperatura silnika. Element ten może się też psuć przez zbyt niski poziom płynu chłodniczego lub przegrzewający się radiator chłodnicy.
Ile kosztuje wymiana termostatu w samochodzie?
Naprawa tego elementu jest nieopłacalna. Po stwierdzeniu uszkodzenia najlepiej od razu wymienić go na nowy. Koszt założenia nowej części w warsztacie mechanicznym (w zależności od modelu samochodu) może się wahać w granicach od 80 do 700 złotych.