Jeśli jeździsz autem z silnikiem spalinowym, na 100% masz w nim również układ wydechowy. Jest on niezbędny w samochodzie. Z komory spalania odprowadza substancje powstałe na skutek zapłonu mieszanki. Składa się z kilku części, a jedną z istotniejszych jest tłumik. Nazwa tego elementu już coś sugeruje. Odpowiada on za pochłanianie drgań wywołanych ruchem cząstek i pozwala wyciszyć działanie jednostki napędowej. Jak jest zbudowany ten mechanizm i jaką odgrywa rolę? Przeczytaj i sprawdź!
Jak działa tłumik samochodowy – charakterystyka
W autach konstruowanych dziesiątki lat temu nie zwracano uwagi na walory akustyczne pojazdu. Dlatego układ wydechowy składał się zazwyczaj z prostej rury bez dodatkowych tłumików ani finezyjnych kształtów. Obecnie tłumik jest integralnym elementem układu, który odpowiada za odprowadzanie gazów z silnika. Jego budowa jest pomyślana tak, by mógł pochłaniać drgania wywołane przemieszczaniem się spalin. Te ostatnie to cząsteczki gazowe i stałe, które na skutek przemieszczania się generują dźwięki.
Tłumienie drgań a mocowanie układu wydechowego
Jak pewnie wiesz (a jeśli nie, to zaraz będziesz wiedział), elementy systemu odprowadzania spalin umieszcza się na wieszakach gumowych. Dlaczego? Powód jest bardzo prosty – na skutek różnych obrotów silnika częstotliwość drgań jest zmienna. Gdyby układ wydechowy był sztywno zespolony z podwoziem auta, bardzo szybko mógłby zostać uszkodzony. Poza tym, mnóstwo wibracji i drgań przedostawałoby się poprzez konstrukcję auta do jego wnętrza, pogarszając komfort jazdy.
Rodzaje tłumików w pojazdach spalinowych
Charakterystyka silników jest różna, dlatego trzeba w każdym z nich stosować odmienne elementy układu wydechowego. Nie ma jednego idealnego systemu tłumienia drgań spalin. Na rynku możesz znaleźć tłumiki, które pochłaniają je na różne sposoby. Można je podzielić na 4 podstawowe grupy:
- tłumiki absorpcyjne;
- tłumiki refleksyjne;
- tłumiki interferencyjne;
- tłumiki kombinowane.
Tłumik absorpcyjny
Tłumik tego typu składa się z perforowanych rur. Spaliny wydostają się w tłumiku przez odpowiednio przygotowane otwory i napotykają materiał pochłaniający fale. Na skutek ruchu cząsteczek ciśnienie zwiększa się lub zmniejsza. W ten sposób pochłaniana jest część energii, a głośność jednostki zostaje stłumiona.
Tłumik refleksyjny
Taki tłumik korzysta z przegród lub zmiennych średnic rur wydechowych. Fala spalin odbija się od napotkanych przeszkód, dzięki czemu dochodzi do zneutralizowania ich energii. Układ refleksyjny może być bocznikowy lub szeregowy. Pierwszy z wymienionych ma dodatkowy kanał tłumiący drgania, a drugi zawiera w sobie odpowiednie elementy zapewniające pochłanianie drgań.
Tłumik interferencyjny
W takim tłumiku zastosowano różne długości kanałów wylotowych. Spaliny wydostają się z komory silnika i trafiają do układu wydechowego, gdzie tłumiki mają różne długości i idą w różnych kierunkach. Zanim cząsteczki wydostaną się do atmosfery, kanały łączą się ze sobą. To powoduje samoczynne zneutralizowanie się fal o różnym stopniu pulsacji.
Tłumik kombinowany
Każda z powyższych konstrukcji ma swoje wady. Żaden z tych tłumików nie może zneutralizować drgań w pełnym zakresie obrotów pracy silnika. Niektóre świetnie radzą sobie z dźwiękami o niskiej częstotliwości, a inne z tymi o wysokiej. Dlatego w obecnie produkowanych pojazdach wykorzystuje się tłumik kombinowany. Jak sugeruje nazwa, łączy on kilka sposobów na pochłanianie drgań spalin, aby skuteczność była jak największa.
Tłumik samochodowy i jego miejsce w układzie wydechowym
Klienta zdecydowanie częściej od sposobu budowy interesuje miejsce instalacji tłumika w układzie odprowadzania spalin.
W tym podziale można wyróżnić 3 rodzaje tłumików:
- początkowe;
- środkowe;
- końcowe.
Tłumik końcowy – jaką pełni funkcję?
Zdecydowanie najczęściej wymienianym elementem wydechu jest tłumik, który znajduje się na końcu układu. Gdy jest właśnie tam, wzrasta ryzyko uszkodzeń mechanicznych i zużycia materiału. Tłumik wydechowy ma także spory wpływ na ostateczny dźwięk, jaki powstaje na skutek pracy silnika, a żeby był odpowiedni, czasem trzeba ten element wymienić.
Tłumik sportowy – czym właściwie jest?
Niektórzy mogą się rozczarować, ponieważ sama zmiana tłumika końcowego na sportowy nie zwiększy osiągów silnika. Dlaczego? Tłumik umieszczony na końcu układu ma marginalny wpływ na moc. Jest za to nieodzownym elementem tuningu optycznego i akustycznego. Taka część zamontowana pod zderzakiem sprawia, że auto wygląda na usportowione i generuje nieco zmieniony (często bardziej basowy) dźwięk.
Tłumik do auta a podnoszenie mocy silnika
Jeśli rzeczywiście chcesz odczuć przyrost mocy, nieodzowna jest wymiana kompletnego układu wydechowego. Największy wpływ na ograniczenie mocy jednostki mają kolektor wydechowy i katalizator, a także średnica samego wydechu. Wiesz już, jak działa tłumik i rozumiesz, że nie ma on aż tak dużego wpływu na osiąganą moc. Tuning tego elementu jest sensowny tylko przy modyfikacjach całego układu wydechowego.
Tłumiki do samochodów osobowych – ceny części
Ile kosztuje tłumik? Cena nie powinna być wysoka, jeśli masz nieco starsze auto. Przykładem może być jeden z popularniejszych modeli aut osobowych, czyli Audi A4 B5 1.9 TDI. Koszt nowego tłumika końcowego to ok. 160-200 zł. Im nowsze auto, tym więcej przyjdzie ci zapłacić. Co oczywiste, najwięcej kosztują tłumiki końcowe w autach klasy premium i sportowych. Nie powinieneś być zdziwiony kosztem kilku tysięcy złotych w przypadku sportowych aktywnych tłumików.
Tłumiki samochodowe – ich funkcje w aucie
Tłumik ma za zadanie przede wszystkim pochłaniać drgania. Raczej nie produkuje się tych mechanizmów pod kątem zmiany charakterystyki pracy jednostki. Auta miejskie oraz te z segmentów B i C mają być ciche i komfortowe. Nieco inaczej jest w przypadku pojazdów, które mają mocne jednostki napędowe i tych o charakterystyce sportowej. W nich tłumiki dodatkowo mają usprawniać przepływ gazów, co pozwala generować odpowiedni dźwięk i maksymalne osiągi.
Zmiana tłumika na „sportowy” często zmienia tylko dźwięk i osiągi, ale te ostatnie będą gorsze niż wcześniej. Dlatego najlepiej w ogóle nie dotykaj tej części wydechu bez ingerencji w inne jego podzespoły. Tylko całościowy tuning układu pozwoli ci zwiększyć moc. Pamiętaj też, że policja może skutecznie – nomen omen – stłumić twój entuzjazm do głośnego wydechu badaniem kontrolnym i mandatem w wysokości nawet 300 zł. Miej zatem na uwadze, że tłumik może być głośny, ale są jasne przepisy dotyczące norm hałasu.