W konstrukcjach tworzonych kilkanaście lat temu montowane były sprzęgła sterowane linką. W swojej budowie przypominała ona tą, która znaleźć można w rowerze lub motocyklu. Z czasem jednak konstrukcja ta (mimo że dosyć prosta) przestała być użyteczna. Konieczność prowadzenia linki przez komorę silnika z zachowaniem jak najmniejszej liczby zgięć spowodowała, że światło dzienne ujrzał nowy wynalazek.
Jak działa sprzęgło?
Aby zrozumieć zasadę działania wysprzęglika, musisz wiedzieć, czym jest sprzęgło. To zespół mechaniczny biorący udział w przekazywaniu momentu obrotowego z układu tłokowo-korbowego na skrzynię biegów. Podczas jazdy sprzęgło cały czas działa, a naciskanie na pedał powoduje jego dezaktywację. Dlatego w silnikach z linką sprzęgła jej awarie były tak niebezpieczne.
Co ważne, wysprzęglik daje objawy zużycia w sposób zauważalny i stopniowy. Linka natomiast będzie działać, aż się nie zerwie. Wtedy nie będzie można wrzucić biegu, a samochód nagle zostanie unieruchomione. Dlatego skonstruowano bardzo prosty i niezawodny mechanizm bazujący na układzie hydraulicznym.
Czym jest i jak działa wysprzęglik sprzęgła?
Wysprzęglik jest zbudowany z kilku elementów. Zaraz za pedałem sprzęgła znajduje się pompa sprzęgła, której tłok porusza się zgodnie z pozycją pedału sprzęgła. Gdy go naciskasz, powoduje wzrost ciśnienia płynu hydraulicznego i popychanie go w dalszym kierunku przez przewód sztywny. W dalszej kolejności naciska na wysprzęglik, umożliwiając jego pracę i sterowanie dźwignią dezaktywującą sprzęgło.
Istnieją dwa rodzaje tego typu urządzeń. Opisywany powyżej jest klasycznym przedstawicielem układu półhydraulicznego, ponieważ jego integralną częścią jest dźwignia służąca do wyłączania sprzęgła. Znajduje się on też poza sprzęgłem. Drugą opcją są powszechniej stosowane obecnie systemy CSC. Polegają na centralizacji wysprzęglika wewnątrz sprzęgła bez konieczności implementacji dodatkowych dźwigni. Zasada działania jednak pozostaje w przybliżeniu taka sama.
Wysprzęglik – objawy awarii układu hydraulicznego. Objawy zużycia. Kiedy trzeba odpowietrzyć pedał sprzęgła?
Częstym sygnałem informującym o uszkodzeniu wysprzęglika jest pojawienie się trudności z wrzucaniem biegów. Szczególnie „jedynka” i wsteczny okazują się bardzo toporne w momencie awarii tego hydraulicznego układu. Wysprzęglik w niektórych przypadkach może być sprawny, a przyczyna może leżeć po stronie nieszczelnego układu hydraulicznego. Sytuacja jest nieco skomplikowana ze względu na to, że sprzęgło i hamulce sterowane hydraulicznie są jednym płynem i ubytek tego środka powoduje komplikacje z działaniem obu układów.
Problemy możesz również zauważyć po spowolnionym powrocie pedału sprzęgła do pozycji początkowej. Może być też ono zdecydowanie bardziej miękkie niż zazwyczaj. Jeżeli masz trudności z wrzuceniem biegu i udaje ci się to zrobić dopiero po kilkukrotnym szybkim naciśnięciu na pedał sprzęgła, znaczy to, że masz już bardzo mało płynu w układzie i jest on zapowietrzony.
Uszkodzony wysprzęglik – co dalej robić?
W pierwszej kolejności zerknij pod auto i sprawdź, czy nie ma wycieków. Jeżeli są, postaraj się je zlokalizować. Najlepiej zacznij od skrzyni biegów, idąc w kierunku przewodów hydraulicznych, aż do komory silnika. Wysprzęglik sprzęgła daje objawy łudząco podobne do ubytku płynu, więc zanim weźmiesz się za demontaż skrzyni biegów, zacznij od prostszych czynności.
Czy można samemu naprawić uszkodzony wysprzęglik?
Jeżeli widzisz, że ubytków nie ma i wszystko wygląda na szczelne, czeka cię wizyta w warsztacie. Koszty naprawy uszkodzonego wysprzęglika uzależnione są od tego, czy w twoim aucie zainstalowano wysprzęglik zewnętrzny czy wewnętrzny. W pierwszym przypadku sprawa nie będzie aż tak kosztowna. Cały mechanizm bowiem znajduje się mniej więcej w zasięgu dłoni mechanika.
Inaczej jest, gdy element ten jest wewnątrz całego zespołu sprzęgłowego. Do jego wymiany konieczny jest demontaż skrzyni biegów. Naprawa wysprzęglika wiąże się w tym przypadku ze sporymi kosztami, dlatego najczęściej nie jest dokonywana samodzielnie. W aucie, w którym doszło do wyeksploatowania tarczy sprzęgłowej lub innego elementu sprzęgła warto jednocześnie wymienić też wysprzęglik, mimo że nie jest uszkodzony. Taka procedura nie jest aż tak kosztowna, bo część w zależności od marki może kosztować kilkaset złotych.
Wymiana wysprzęglika „na zapas” – czy ma sens?
Możesz pomyśleć sobie, że to niepotrzebne wyrzucanie pieniędzy w błoto. Skoro coś działa, to nie ma sensu tego wymieniać. Weź jednak pod uwagę, że dokonując remontu skrzyni biegów lub elementów sprzęgła, dokonujesz demontażu tych elementów. Wysprzęglik jest na wierzchu i można go łatwo wymienić. Unikniesz w ten sposób ewentualnego, ponownego demontażu skrzyni biegów.
Z tego artykułu dowiedziałeś się już, jak działa wysprzęglik hydrauliczny i dlaczego warto wymieniać go na zapas. To urządzenie, które o swoim zużyciu będzie informowało stopniowo. Dlatego nie czekaj do momentu całkowitego zniszczenia tego mechanizmu. A jeśli działa on poprawnie, a Ty decydujesz się na wymianę sprzęgła, dokonaj też wymiany wysprzęglika. Zaoszczędzisz w ten sposób kilkaset złotych.