Obniżanie emisji szkodliwych substancji lotnych na skutek spalania paliw stało się w pewnym momencie kluczowym zabiegiem w motoryzacji. Stosuje się w tym celu mnóstwo urządzeń i systemów, do których należą np.
- EGR;
- katalizator;
- filtr DPF;
- AdBlue.
Dodatkowe podzespoły w silniku i jego osprzęcie często wpływają na jego pracę, a o ile działają poprawnie, są niezauważalne. Trudniej robi się w momencie usterki, co uprzykrza życie niejednemu kierowcy. Uszkodzony zawór recyrkulacji spalin daje objawy podobne do wadliwej turbosprężarki. Jak więc dobrze zdiagnozować problem w silniku z zaworem EGR?
Zawór EGR w samochodzie – do czego służy i co to właściwie jest?
Układ EGR odpowiada za ponowne trafienie spalin powstałych na skutek spalania paliwa do cylindra. Na pytanie, co czego służy zawór EGR, najprościej odpowiedzieć, że ma on za zadanie zmniejszyć ilość szkodliwych azotowych związków toksycznych (NOx). Dzieje się tak na skutek obniżenia temperatury wewnątrz komory spalania. Skierowanie spalin ponownie do silnika i obniżenie temperatury spalania powoduje zmniejszenie gwałtowności procesu utleniania paliwa. Układ EGR ma za zadanie stworzenie trudniejszych warunków do łączenia się tlenu z azotem, co w efekcie ma zminimalizować ilość szkodliwych gazów.
Działanie EGR w silniku
Elektrozawór EGR nie jest pojedynczym urządzeniem, a systemem odpowiadającym za recyrkulację spalin. Jednak najczęściej kojarzy się z zaworem EGR, który sprawia mnóstwo problemów. Umieszczony jest on między kolektorem dolotowym a wydechowym. Szczególnie w większych silnikach benzynowych i autach napędzanych jednostkami wysokoprężnymi posiada dodatkowe chłodzenie. Jest to konieczne ze względu na wyjątkowo gorące spaliny, które wydobywają się z komory spalania i obowiązku kierowania ich dużych ilości z powrotem do niego.
Zakres działania układu recyrkulacji spalin jest wąski, ponieważ sam zawór EGR nie jest otwarty stale. Pod wpływem sygnału otrzymywanego ze sterownika silnika, EGR otwiera się, płynnie regulując przepływ spalin. Proces ten odbywa się tylko w momencie średniego obciążenia silnika, ponieważ tłoczenie spalin do komory spalania zmniejsza ilość tlenu, a co za tym idzie, pogarsza osiągi jednostki. EGR w samochodzie nie działa na biegu jałowym, w niskim zakresie obrotów i w momencie maksymalnego obciążenia.
Zawór EGR – jak sprawdzić, czy jest sprawny?
Aby upewnić się, czy zawór recyrkulacji spalin działa prawidłowo, konieczne jest podłączenie systemu diagnostycznego. Jeśli nie masz do niego dostępu, możesz po prostu udać się do najbliższego warsztatu samochodowego. Pamiętaj jednak, że koszt takiej diagnostyki to przynajmniej kilkadziesiąt złotych w zależności od modelu auta.
Objawy uszkodzenia zaworu EGR
Objawy uszkodzonego EGR są bardzo charakterystyczne i widoczne. Awaria EGR powoduje bowiem:
- wydobywanie się czarnego dymu w nadmiernej ilości niż dotychczas w silnikach wysokoprężnych;
- utratę mocy nagle lub w pełnym zakresie obrotów;
- gaśnięcie auta na wolnych obrotach.
W takich sytuacjach zwykle konieczne jest czyszczenie EGR. W skrajnych przypadkach niezbędna jest wymiana zaworu EGR.
Jak czyścić zawór recyrkulacji spalin EGR?
Nie musisz udawać się do mechanika, żeby wyczyścić zawór EGR. Jeśli masz choć odrobinę wiedzy motoryzacyjnej i kilka kluczy, z powodzeniem zrobisz to sam. W wersjach sterowanych pneumatycznie niepotrzebne jest wykonywanie adaptacji, jednak nowocześniejsze elektronicznie sterowane zawory mogą jej potrzebować, co eliminuje skuteczną samodzielną naprawę.
Co będzie ci potrzebne do tego, by zawór EGR wyczyścić samodzielnie?
Przede wszystkim środek do czyszczenia (np. benzyna ekstrakcyjna lub rozpuszczalnik nitro), pędzelek, klucze do odkręcenia zaworu (często imbusowe) i uszczelki. Jak wspomnieliśmy powyżej, urządzenia tego szukaj między kolektorem wydechowym a ssącym. Po odkręceniu go i wyjęciu bardzo ważne jest wyczyszczenie tylko części odpowiedzialnej za przesuwanie zaworu, a nie elementów pneumatycznych i membrany. Są one wykonane z gumy i mogą się uszkodzić pod wpływem agresywnego płynu.
Nie zdziw się jeśli po demontażu zobaczysz mnóstwo sadzy. Dobrym rozwiązaniem jest przygotowanie niezbyt szerokiego, ale głębokiego pojemnika, w którym zanurzysz zawór EGR i pozostawisz na kilka godzin lub dzień. W ten sposób czarna maź rozpuści się, a ty będziesz mógł dobrze wyczyścić pędzelkiem wszystkie zakamarki. Po wykonanej pracy koniecznie dobrze wytrzyj EGR, zanim umieścisz go w samochodzie. Pamiętaj o nowych uszczelkach.
Jak wyczyścić EGR bez rozbierania?
Produkty dostępne na rynku pozwalają na usunięcie nagaru i innych zanieczyszczeń bez demontażu podzespołów. Oczywiście znajdzie się spora liczba zwolenników i przeciwników takiego rozwiązania i każda z nich będzie miała trochę racji. Preparat w formie sprayu aplikuje się w układ dolotowy w miejscu uzależnionym od potrzeby wyczyszczenia określonej części. Aplikację przeprowadza się na uruchomionym i rozgrzanym silniku według zaleceń producenta produktu. Czasem, zamiast czyszczenia komuś może przyjść do głowy pomysł zaślepienia zaworu EGR. Z czym się to wiąże?
Zaślepienie EGR – skutki uboczne. Kiedy naprawa jest konieczna?
Dla niektórych kierowców zaślepienie EGR ma tylko pozytywne skutki – mniejsze zadymienie, brak problemów ze spadkami mocy silnika i wyeliminowanie szarpania. Nie chodzi jednak tylko o kwestię jazdy, bo układ ten ma związek z jakością spalin. EGR powoduje obniżenie emisji toksycznych substancji, więc jest konieczny do spełniania norm. W nowocześniejszych autach, które poza samym zaworem mają też czujnik jego położenia i monitorują poziom ciśnienia doładowania, instalacja zaślepki w zaworze odbije się na działaniu jednostki. W takich przypadkach proces musi wykonać doświadczony mechanik znający się na elektronice.
Jakie jeszcze konsekwencje niesie za sobą zaślepienie EGR? Dotyczą one przede wszystkim badania technicznego. Jeśli diagnosta podczas kontroli auta stwierdzi nieprawidłowości związane z działaniem (a w zasadzie brakiem działania) zaworu recyrkulacji spalin, nie podbije przeglądu. Poza tym niespełnianie wyśrubowanych norm emisji spalin jest też karane przez policję. W autach tworzonych w taki sposób, by je spełniać, właściciel może liczyć na grzywnę w wysokości 5 tysięcy złotych.
Wyłączenie EGR czy wymiana zaworu EGR?
Jeśli auto jest starszego typu i czujnik recyrkulacji spalin w danym aucie jest niezainstalowany, zaślepienie zaworu EGR jest proste. Co więcej, wymiana zaworu EGR może być bardzo kosztowna. Elektrozawór EGR może mieć wysoką cenę, podobnie jak robocizna. Wszystko może opiewać nawet na kwotę kilkuset złotych. Zamiast płacić za zakup nowej części i wymianę zaworu EGR, część osób decyduje się na jego zaślepienie.
Zaślepienie elektrozaworu EGR w dieslu i benzynie a konsekwencje
Wysokie koszty wymiany zaworu EGR, chęć uniknięcia ponownych napraw w przyszłości – to wszystko sprawia, że wielu kierowców decyduje się na zaślepienie, czyli wyłączenie EGR. Czy ma to jakieś konsekwencje? Co stanie się, gdy wyłączysz zawór EGR w dieslu albo benzyniaku? Prawdopodobnie… nic. Skutkiem ubocznym zaślepienia elektrozaworu EGR może być zapalenie się kontrolki check engine. W nowszych autach konsekwencją wyłączenia EGR może być ograniczenie wzrostu osiągów w średnim zakresie prędkości obrotowych.
Jeżeli chcesz, by układ recyrkulacji spalin, w tym zawór i czujnik EGR działały bez zarzuty przez możliwie jak najdłuższy czas, to postaraj się regularnie czyścić elektrozawór EGR.