Koło dwumasowe – jakie funkcje spełnia?
Jak wspomniano na wstępie, koło dwumasowe było projektowane głównie pod silniki wysokoprężne. Celem montażu dwumasy w takich pojazdach była redukcja drgań powstających na skutek działania układu przeniesienia napędu. I na przestrzeni lat, aż do dzisiejszych czasów, zamiar producentów się nie zmienił. Z tą różnicą, że obecnie dwumasa jest montowana w autach bez względu na rodzaj wykorzystywanego paliwa.
Dwumasa – co to?
Kierowca zazwyczaj dowiaduje się o kole dwumasowym w momencie konieczności jego wymiany. Chwila ta szczególnie zapada w pamięć z powodu kwoty, jaką trzeba wyłożyć na nowy element. Zanim zauważysz objawy uszkodzonej dwumasy, dobrze, żebyś dowiedział się nieco więcej o tym wynalazku, który jest bardzo wrażliwy na sposób poruszania się pojazdem i modyfikacje zwiększające jego osiągi.Koło dwumasowe jest częścią układu przeniesienia napędu. Umieszcza się je pomiędzy wałem głównym a skrzynią biegów.
Rola dwumasy w aucie
Zadaniem koła dwumasowego jest tłumienie drgań powstałych na skutek uzyskiwania momentu obrotowego podczas spalania mieszanki i wykonywania pracy przez układ tłokowo-korbowy. Popularna dwumasa z jednej strony montowana jest do wału, a z drugiej dołączana jest do niej tarcza sprzęgłowa oraz docisk.
Szczegółowa budowa koła dwumasowego
Do najważniejszych elementów dwumasy należą:
- masa pierwotna;
- masa wtórna;
- łożysko ślizgowe;
- sprężyny łukowe lub piórowe;
- tarcza zabierakowa;
- pokrywa;
- ślizgi.
Na podstawie powyższych szczegółów możesz wywnioskować, skąd wzięła się nazwa „koło dwumasowe”. Wszystko przez dwa elementy, które w dużej mierze składają się na konstrukcję tego podzespołu, czyli masa pierwotna i wtórna.
Sposób działania dwumasy
Masa pierwotna dzięki ruchomemu zespoleniu z pokrywą może wykazywać się pewną bezwładnością. Możliwość obrotu masy wtórnej względem pierwotnej umożliwia pochłanianie drgań z wału korbowego na system sprężyn, które pełnią rolę tłumików. Są one ze sobą połączone w towarzystwie smaru, który powoduje dodatkowe wychwytywanie wibracji i zapobiega szybszemu wyeksploatowaniu się metalowych elementów. Dzięki takiej budowie, producenci kół dwumasowych w wielkim stopniu obniżyli poziom drgań powstałych na skutek pracy zespołu napędowego.
Objawy uszkodzonej dwumasy – jak je rozpoznać?
Jeżeli umiejętnie wsłuchasz się w dobiegające od układu napędowego dźwięki, będziesz mógł rozpoznać awarie elementu. Objawy dwumasy, która nadaje się do regeneracji lub wymiany to:
- szarpanie podczas ruszania;
- odczuwalne wibracje i stukanie przy uruchamianiu i gaszeniu silnika;
- drgania na postoju z uruchomioną jednostką;
- mniej komfortowa zmiana biegów;
- stukanie podczas nabierania prędkości z niższych wartości obrotowych.
Jak sprawdzić, czy koło dwumasowe jest dobre?
Zastanawiasz się czy dwumasa jest dobra czy nadaje się do remontu? Sprawdź to! Podczas jazdy wrzuć bieg 4. lub 5. na niskich obrotach silnika i dynamicznie naciśnij pedał gazu. Jeżeli podczas wykonywania tej procedury (w autach ze skrzynią manualną i automatyczną) odczujesz hałasy, stuki i nasilenie drgań, możesz być niemal pewny, że dwumasa nie jest sprawna.
Innym sposobem na zweryfikowanie objawów uszkodzonej dwumasy jest wizyta w serwisie diagnostycznym. Oczywiście wymaga to pewnych kosztów, jednak dowiesz się, czy koło dwumasowe zostało uszkodzone i konieczna jest jego naprawa. Serwisant podłączy urządzenie diagnostyczne do pojazdu i wywnioskuje, w jakim stopniu dany element jest zużyty.
Powody usterek koła dwumasowego
W przypadku dwumasy (tak jak i innych elementów eksploatacyjnych) największy wpływ na żywotność ma styl jazdy kierowcy. Układ przeniesienia napędu nie lubi gwałtownych przyspieszeń z niskich wartości obrotowych. Szczególnie wtedy jest to dla niego obciążające, gdy kierowca porusza się na wysokich biegach, np. 4 czy 5 i natychmiast naciska gaz, a silnik pracuje w niskim zakresie obrotów.
W takiej sytuacji do komory spalania dostarczana jest określona ilość mieszanki paliwowo-powietrznej, która normalnie umożliwiłaby odpowiednie przyspieszenie. Jednak pod wpływem połączenia wysokiego biegu z niskimi obrotami większość momentu jest pochłaniana przez koło dwumasowe, które nie jest w stanie przekazać go do skrzyni biegów i na koła.
Kolejnym czynnikiem, który równie mocno wpływa na zużycie tego elementu, jest ruszanie z impetem, któremu często towarzyszy utrata trakcji. Cały układ napędowy cierpi z tego powodu, a szczególnie mocno obrywają przeguby, oraz sprzęgło wraz z dwumasą. Pamiętaj też o tym, żeby nie jeździć stale z niskimi obrotami silnika. Jest to co prawda w pewnych sytuacjach ekonomiczne, jednak może negatywnie wpływać na koło dwumasowe.
Co jeszcze wpływa na żywotność dwumasy?
Objawy uszkodzonej dwumasy mogą być dostrzegalne szybciej w pojazdach, które przeszły modyfikacje. Producent, przewidując określone parametry silnika, dobiera do nich komponenty, biorąc pod uwagę ich wytrzymałość. Oczywiście nie są to stykowe wartości, lecz zachowany jest pewny margines.
Najpopularniejszym sposobem na podniesienie mocy jest chiptuning. Oczywiście przeprowadzony przez rozsądnego tunera i odpowiedzialnego kierowcę nie będzie miał diametralnego wpływu na pracę dwumasy. Jednak najczęściej dostarczenie użytkownikowi większej liczby koni mechanicznych skutkuje bardziej dynamiczną jazdą. Takie połączenie wpływa na szybsze wyeksploatowanie elementów przeniesienia napędu.
Regeneracja koła dwumasowego – czy ma sens?
W wielu przypadkach możliwe jest dokonanie naprawy uszkodzonego elementu. Proces regeneracji koła dwumasowego polega na demontażu wadliwego podzespołu, wymianie uszkodzonych sprężyn tarczy łożysk czy ślizgów, szlifowaniu płaszczyzn, toczeniu i wyważaniu elementu. Mechanik pozbywa się też starego smaru, zastępując go nowym.
To, czy regeneracja koła dwumasowego ma sens, zależy od dwóch czynników:
- jakości naprawy;
- poziomu uszkodzenia.
Zakłady zajmujące się naprawą twierdzą, że można w ten sposób przywrócić do użytku zdecydowaną większość elementów. Jednak czasem poziom usterek jest na tyle poważny, że jedynym rozsądnym rozwiązaniem jest wymiana na nową część. Zapobiega to zaimplementowaniu regenerowanego podzespołu, do którego założono bardzo niskiej jakości zamienniki. W takim wypadku po niedługim czasie istnieje ryzyko ponownego uszkodzenia dwumasy i narażenia się na koszty. Spójrz na długość gwarancji takiej usługi w danym zakładzie. Jeżeli jest to „gwarancja do bramy i potem się nie znamy”, to nie wchodź w ten interes.
Koszty wymiany dwumasy
Gdy zdecydujesz się na nowe koło dwumasowe, to miej na uwadze, że nie jest to najtańszy element. W zależności od auta i producenta podzespołów cena może przekraczać 1000 zł. Jednocześnie podczas wymiany koła dwumasowego warto przyjrzeć się stanowi docisku sprzęgła i jakości tarczy sprzęgłowej. Może się okazać, że w jednym czasie najlepiej będzie wymienić oba te elementy, żeby nie narazić się na kolejną wizytę w warsztacie w niedługim czasie.
Komfort jazdy jest obecnie dla kierowców sprawą niezwykle istotną. Dlatego dwumasa obecna jest niemal w każdym nowym aucie. Staraj się dbać o układ przeniesienia napędu, żeby nie narazić się na przedwczesną wizytę w warsztacie.